Bóg i człowiek. Relacja, o której mówi Biblia

Religia dotyczy wielu rzeczy – jedną z nich jest dążenie do wyrzeczenia się iluzji samowystarczalności. Potrzebujemy Boga i potrzebujemy innych ludzi. Ponieważ jesteśmy ludźmi, a więc mającymi ciało i kruchymi, pytanie w końcowym rozrachunku nie brzmi, czy będziemy zależni, ale będziemy zależni od kogo. Tora jest po części na temat porzucenia destrukcyjnej zależności (i toksycznych wspomnień, które trzymają nas w niewoli) i odkryciu dającej życie zależności jako radykalnej alternatywy. Nie powinniśmy czynić bożka z zależności (podobnie jak nie powinniśmy z niezależności); istnieje godność, która wynika z umiejętności z zadbania i zatroszczenia się o siebie (po prostu zapytaj małe dziecko, które ciągle nalega: „Ja mogę to zrobić!”). Ale jednak zależność jest nieredukowalną częścią ludzkiej natury i jako taka powinna zostać zaakceptowana.

Jednak teologia żydowska robi jeszcze bardziej radykalny krok: mówi nam, że nie tylko jesteśmy zależni od Boga, ale także na pewnym poziomie Bóg decyduje się być zależnym od nas. Nie istnieje tutaj symetria: Bóg pozostaje Bogiem, a my pozostajemy istotami ludzkimi – ale wchodzący w relacje Bóg jest także, siłą rzeczy, wrażliwy i zależny. Im głębiej kopiemy, tym bardziej teologia ludzkiej zależności od Boga objawia się jako teologia bosko-ludzkiej współzależności, czyli przymierza. Odwaga i godność tkwią w nauczeniu się mówić „potrzebuję cię”. Co ciekawe, żydowska teologia uczy, że nawet Bóg decyduje się wypowiedzieć te doniosłe, dające poczucie wolności słowa.

Shai Held, „Bread from the sky”

Komentarz: to nie tylko sedno teologii judaizmu, ale również chrześcijaństwa, które wywodzi się wprost z judaizmu biblijnego. Bóg Biblii nie jest wyobcowanym z rzeczywistości konstruktem teologicznym, ale Bogiem, który angażuje się w historię świata i historię poszczególnych ludzi – bo zarówno lud Boży, jak i poszczególni ludzie go tworzący, są istotni w Jego planie zbawienia.