Księga Objawienia 1:1 [komentarze]

P. Ekumeniczny: Objawienie Jezusa Chrystusa, które dał Mu Bóg, aby pokazał swoim sługom to, co musi się stać  wkrótce. Ukazał je, przez wysłanego swojego anioła, swemu słudze Janowi.

B. Warszawska: Objawienie Jezusa Chrystusa, które dał mu Bóg, aby ukazać sługom swoim to, co  ma się stać  wkrótce; to też wyjawił On za pośrednictwem zesłanego anioła swojego słudze swemu Janowi,

B. Tysiąclecia II: Objawienie Jezusa Chrystusa, które dał Mu Bóg, aby ukazać swym sługom, co  musi stać się  niebawem, i wysławszy swojego anioła oznajmił przezeń za pomocą znaków  słudze swojemu Janowi.

Nestle (1904): Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ Θεός, δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει, καὶ ἐσήμανεν ἀποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῦ, τῷ δούλῳ αὐτοῦ Ἰωάνῃ,

Textus Receptus (1550): Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ Χριστοῦ ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ θεός δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει καὶ ἐσήμανεν ἀποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῦ τῷ δούλῳ αὐτοῦ Ἰωάννῃ

Tekst bizantyjski (2005): Ἀποκάλυψις Ἰησοῦ χριστοῦ, ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ὁ θεὸς δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ, ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει, καὶ ἐσήμανεν ἀποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῦ τῷ δούλῳ αὐτοῦ Ἰωάννῃ,

Księga Objawienia: komentarze

„to, co ma się stać wkrótce”

Takie wyrażenie – „wkrótce” („ἐν τάχει” / „en tachei” – Objawienia 1:1; Objawienia 22:6), bądź podobne („bliski czas” – „kairos engys” / „καιρὸς ἐγγύς” – Objawienia 1:3; Objawienia 22:10; „przychodzę wkrótce – „ἔρχομαι ταχύ” – „erchomai tachy” – Objawienia 22:12; Objawienia 22:20) występują zarówno na początku, jak i na końcu księgi. Dlatego adresatem księgi mogli być doświadczający prześladowań chrześcijanie – oprócz proroczego przesłania, słowa miały również nieść doraźną nadzieję.

„za pomocą znaków”

Czasownik „σημαίνω” (semaino) został oddany przez kilka przekładów jako „oznajmił za pomocą znaków”. Jonathan Burke w swojej pracy „More Sure Word of Prophecy” tak pisze o znakach zastosowanych w Księdze:

Często pomijanym kluczem do Objawienia są listy do siedmiu zborów z rozdziałów od 1 do 3. W tych listach znajdujemy różne symbole, które są również użyte w dalszej części księgi. Jednak kiedy w dalszej części księgi symbole mogą być zastosowane bez wyraźnego określenia ich znaczenia, w listach takie znaczenie symboli jest podane jasno. Tak więc, kiedy widzimy świecznik użyty w listach, aby przedstawić eklezje (kościoły – red.), rozumiemy, że świecznik w Księdze Objawienia oznacza Bożych świadków.

Kiedy widzimy nierządnicę, która w listach zostaje użyta jako reprezentująca odstępczego członka eklezji, rozumiemy, że nierządnica w Ks. Objawienia reprezentuje odstępstwo w łonie chrześcijaństwa. Kiedy w listach widzimy fałszywego proroka, który reprezentuje fałszywego chrześcijańskiego nauczyciela, rozumiemy, że fałszywy prorok w Ks. Objawienia reprezentuje fałszywego chrześcijańskiego nauczyciela.

Ma to znaczący wpływ na naszą interpretację Objawienia i wyznacza nam jasny kierunek dla naszego zrozumienia późniejszych rozdziałów. To definitywnie kończy debatę nad znaczeniem niektórych symbolu w Księdze. Jak nierządnicą z rozdziału 17 może być Jerozolima, skoro Ks. Objawienia używa symbolu nierządnicy do reprezentowania chrześcijańskiego odstępstwa? Jak fałszywym prorokiem w rozdziale Objawienia 16 może być Mahomet, skoro Ks. Objawienia używa symbolu fałszywego proroka do reprezentowania fałszywego chrześcijańskiego nauczyciela?

„sługa Jan”

Popularna nazwa Ks. Objawienia w języku polskim to Apokalipsa Świętego Jana. Tymczasem tytuł „święty” nie jest nigdzie zestawiony z osobą proroka. Samo słowo nigdzie w Nowym Testamencie nie jest używane w znaczeniu tytułu, ale jest elementem późniejszej tradycji tzw. „kultu świętych”. Wywyższenie niektórych osób przez duże kościoły nominalnego chrześcijaństwa stoi w wyraźnej sprzeczności z tradycją Nowego Testamentu, gdzie „kto się uniża, będzie wywyższony”. Dlatego Jan jest przedstawiany jako „sługa”, a nie „wyniesiony na ołtarze” święty z nimbem nad głową. Chrystus nauczał:

Jeden bowiem jest wasz Mistrz, Chrystus, a wy wszyscy jesteście braćmi. (…) Ale kto z was jest największy, będzie waszym sługą (Mateusza 23:8, 11)

Miarą wielkości była służba, a nie gloryfikacja przez duchowych czy świeckich władców. Takie przejawy przeciwnego duch do ducha Chrystusa pozwala nam rozpoznać, kto w Księdze Objawienia zostaje opisany jako odstępczy kościół.

Nawiązanie do proroctwa Daniela

Księga Objawienia podejmuje historię rozpoczętą w proroctwie Daniela. Zaczyna się również w bardzo podobny sposób. Porównajmy:

Objawienia 1:1: Objawienie Jezusa Chrystusa, które dał mu Bóg, aby  ukazać  swoim sługom  to, co ma się stać wkrótce , a on to ukazał i posłał przez swojego anioła swemu słudze Janowi

Daniela 2:27-29: (27) Daniel odpowiedział królowi: Tajemnicy, o którą król pyta, nie mogą oznajmić  królowi mędrcy, astrologowie, magowie i wróżbici; (28) Jest jednak Bóg w niebie, który  objawia tajemnice, i on oznajmił królowi Nabuchodonozorowi, co nastąpi  w ostatecznych dniach. Twój sen i widzenia w twojej głowie, które miałeś na swoim łożu, są takie; (29) Tobie, królu, przychodziły na twoim łożu myśli o tym, co ma nastąpić później. Ten zaś, który  objawia tajemnice,  oznajmił ci  to, co nastąpi .”

Istota jest taka sama: to Bóg oznajmia to, co nastąpi. I tak rzeczywiście się dzieje: prorok (Daniel lub Jan) przedstawiają wizję, którą otrzymali. Daniel dodaje, że takie objawienie nie pochodzi od ludzi (mędrców, astrologów, magów i wróżbitów) – objawienie Boże nie jest dostępne dla „mądrości tego świata”. Chrystus mówił swoim uczniom:

Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te sprawy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je niemowlętom (Mateusza 11:25)

Chrystus używa słowa „ἀποκρύπτω” (apokalypto) – tego samego, które posłużyło do stworzenia rzeczownika – ἀποκάλυψις (apokalypsis). Czytając Księgę Objawienia bądźmy również jak ci, których opisywał Jezus – z pokorą szukajmy Bożej prawdy, a nie z wyniosłością odrzucajmy Apokalipsę jako zapieczętowaną księgę pełną niezrozumiałych znaków. To do Boga należy klucz do zrozumienia Jego tajemnic i objawi je tylko tym, którym zechce (Daniela 2:22: On objawia rzeczy głębokie i ukryte, wie, co jest w ciemności, a światłość z nim mieszka).

Potwierdzenie słów z Ewangelii Jana

Popularna nazwa Księgi to Objawienie Św. Jana. Zwróćmy uwagę, że Jan otrzymuje Objawienie od Boga, poprzez Jezusa i anioła. Tak naprawdę mamy więc do czynienia z Objawieniem Boga. Co ciekawe słowa z pierwszych dwóch wersetów są zgodne z obietnicą Chrystusa. Porównajmy dwa interesujące nas fragmenty:

Objawienia 1:1-2: (1) Objawienie  Jezusa Chrystusa , które dał mu  Bóg , aby ukazać  swoim sługom to, co ma się stać wkrótce, a on to ukazał i posłał  przez swojego anioła  swemu słudze Janowi; (2) Który  poświadczył słowo Boże i świadectwo Jezusa Chrystusa, i wszystko, co widział.”

Jana 15:26-27: (26) Gdy jednak przyjdzie  Pocieszyciel , którego  ja wam poślę od Ojca , Duch prawdy, który wychodzi od Ojca, on będzie świadczył o mnie. (27)  Ale i wy będziecie świadczyć, bo jesteście ze mną od początku .”

Zwraca uwagę spełnienie obietnicy o świadczeniu 0 Jezusie – to w końcu motyw przewodni księgi – triumf Baranka, który „był umarły, ale żyje”. Ciekawa jest również podobna sekwencja:

wg Ew. Jana: Bóg – Chrystus – Pocieszyciel (Duch Św.) – uczniowie

wg Objawienia Jana: Bóg – Chrystus – anioł Chrystusa – Jan i inni słudzy.

Zwraca uwagę jedna kluczowa różnica: w proroczej księdze rolę Ducha Św. (Parakletos) zajmuje Anioł, posłany przez Chrystusa. Czy to po prostu poetyka księgi prorockiej? W proroctwach (wizjach) aniołowie zawsze odgrywają kluczowe role.

Należy też zauważyć, że słowa proroctwa nie pochodzą wprost od Chrystusa, ale od Boga. Co zgodne jest z innym fragmentem Ew. Jana, gdzie również występuje Pocieszyciel.

Jana 16:13-15: (13) Lecz gdy przyjdzie on,  Duch prawdy, wprowadzi was we wszelką prawdę .  Nie będzie bowiem mówił sam od siebie, ale będzie mówił to, co usłyszy, i oznajmi wam przyszłe rzeczy.  (14) On mnie uwielbi, bo weźmie z mojego i  wam oznajmi . (15) Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem, że weźmie z mojego i  wam oznajmi .”

Duch Święty (w Ewangelii Jana), podobnie jak Anioł w Księdze Objawienia, przekazuje nie swoje własne objawienie, ale to, co pierwotnie pochodziło od Boga.