Protoewangelia. Pokolenie niewiasty vs pokolenie węża (Rodzaju 3:14-15)

Protoewangelia

Protoewangelia: Pokolenie niewiasty vs pokolenie węża

Protoewangelia: Pokolenie niewiasty vs pokolenie węża

Rodzaju 3:14-15: tekst

(14) Wtedy PAN Bóg powiedział do węża: Za to, co zrobiłeś, będziesz przeklęty wśród wszelkiego bydła i wszelkiego zwierzęcia polnego. Będziesz się czołgał na brzuchu i przez całe życie będziesz jadł pył. (15) Ustanawiam nieprzyjaźń między tobą a niewiastą i między twoim potomstwem a jej potomstwem. Ono zmiażdży twoją głowę, a ty zranisz je w piętę.” [P. Ekumeniczny]

Rodzaju 3:14-15: analiza

Poszczególne wyrażenia nie muszą oznaczać słów skierowanych do literalnego węża.

אֵיבָה [eiwa] – nieprzyjaźń

W Starym Testamencie słowo „nieprzyjaźń” zostaje użyte w kontekście ludzi.

• Liczb 35:21-22 (zabójstwo i miasta ucieczki)
• Ezechiela 25:15 (Filistyni)
• Ezechiela 35:5 (Góra Seir; Edoimici)

„będziesz jadł pył”

Wyrażenie „będziesz jadł pył” może mieć znaczenie przenośne; porównaj:

• Psalm 72:9 („wrogowie jego proch liżą”)
• Izajasza 49:23
• Micheasza 7:17 („Będą lizać proch jak wąż, jak to, co pełza po ziemi”)

Pokolenie węża: nawiązania w Nowym Testamencie

• Jana 8:44: Waszym ojcem jest diabeł i chcecie spełniać żądze waszego ojca. Od początku był on mordercą i nie wytrwał w prawdzie, bo nie ma w nim prawdy. Kiedy kłamie, mówi od siebie, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”
• Mateusza 23:33: Węże, plemię żmijowe, jak zdołacie uniknąć potępienia Gehenny?”

Pokolenie niewiasty: nawiązania w Nowym Testamencie

• Galacjan 3:29: Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama i zgodnie z obietnicą – dziedzicami.

Konflikt: walka z grzechem

Driver: Ma toczyć się ciągła duchowa walka między człowiekiem a rozmaitymi pokusami, którymi jest on nękany. Złe podszepty i sugestie nieustannie nawiedzają synów ludzkich i ci muszą zawsze walczyć, aby się przed nimi bronić. (…) nie można interpretować [tego wersetu], wykluczając te drobne, choć na swoim własnym poziomie nie niej rzeczywiste triumfy, dzięki którym na przestrzeni wszystkich wieków poszczególni ludzie opierali się podszeptom grzechu i okazywali się silniejsi od mocy zła. Jest to długotrwały i nieprzerwany konflikt, o którym mowa w tym wersecie, chociaż prawem i celem ludzkości jest przeciwstawienie się, a jeśli to możliwe, zabicie węża, który symbolizuje moc kuszenia.¹

Mesjańska interpretacja

„Mesjańska interpretacja „nasienia niewiasty” pojawia się w Targumie Jonatana i Targumie Jerozolimskim, gdzie werset zostaje wyjaśniony jako mówiący o społeczności żydowskiej i jej zwycięstwu nad diabłem „za dni króla Mesjasza”. O odniesieniu do osoby Chrystusa nauczał Ireneusz (…)” ²

„Protewangelia jest wierną miniaturą całej historii ludzkości, zmagającego się z trudnościami nasienia wiecznie walczącego o ostateczne zwycięstwo. Oto początkowa idea, która rozwija się w cierpieniach i smutkach, nadziejach i radościach ludzkości, dopóki nie zostanie zrealizowana we wzniosłych zwycięstwach odkupienia. Protewangelia jest jedynym proroctwem mesjanistycznym, które zachowało się z objawień przekazanych przez Boga przedpotopowemu światu”. ³

Dziewicze poczęcie Chrystusa?

„To niezwykłe, że to proste zdanie, pojawiające się naturalnie i przypadkowo w zdaniu wypowiedzianym cztery tysiące lat przed erą chrześcijańską i napisanym co najmniej tysiąc pięćset lat przed przyjściem Chrystusa, dokładnie i dosłownie opisuje Tego, który został stworzony z kobiety bez interwencji człowieka, aby mógł zniszczyć dzieła diabła” ⁴

„Jej nasienie – Nasienie kobiety. Oto pierwsza zapowiedź dotycząca nadprzyrodzonych narodzin naszego Zbawiciela. Zostało przepowiedziane proroczo, że miał pojawić się tym świecie w wyjątkowy sposób. „Jej nasienie” — nasienie kobiety, nie mężczyzny! Jak dosłownie się to wypełniło, dowiadujemy się z dwóch natchnionych zapisów dotyczących cudownego poczęcia, podanych nam w Nowym Testamencie. „Dziewica” była brzemienna  i cztery tysiące lat po tej początkowej przepowiedni „Bóg zesłał Syna swego, zrodzonego z niewiasty” (Galacjan 4:4)” ⁵

Mowa o „nasieniu” kobiety, to niezwykłe wyrażenie – o „nasieniu” zwykle mówi się w związku z ojcem. Jednak występuje w związku z matką nie tylko tutaj, ale także w Rodzaju 4:25; Rodzaju 16:10; Kapłańska 12:2; Liczb 5:28; i Objawienia 12:17. [Studium odpowiednich fragmentów pokaże, że nie ma prawdziwej paraleli z Księgą Rodzaju 3:15.] Przepowiedziany tutaj konflikt następuje między rodzajem ludzkim (potomkami pierwszej matki) a siłami zła, konflikt z Boskiego zarządzenia, w którym „potomstwo niewiasty” odniesie w końcu całkowite zwycięstwo; choć kosztem częściowego zranienia. Co ciekawe, mężczyzna jest całkowicie pominięty. Jak przez niewiastę przyszedł pierworodny upadek, tak też przez „nasienie niewiasty”, a nie potomstwo obojga razem lub przez potomstwo mężczyzny, musi przyjść zwycięstwo. Rola i udział mężczyzny są całkowicie pominięte. ⁶Albert Pieters, „Notes on Genesis”⁷

Zobacz także: Wąż – szatan w ogrodzie Eden? Księga Rodzaju 3:1 [komentarze]

źródła

• Charles Lee Feinberg; Is the Virgin Birth in the Old Testament?

1. Samuel Rolles Driver, „Genesis”; 1909 r.
2. John Skinner, „Genesis, International Critical Commentary”
3. Samuel Rolles Driver, „Messianic Prophecy”
4. James G. Murphy, „Commentary on the Book of Genesis”; 1868 r.
5. Arthur W. Pink, „Gleanings in Genesis”