Jezus i Prawo, cz. 1

Ewangelia Mateusza 5, w której Chrystus niczym prawodawca Mojżesz znajduje się na Górze, przekazując nauki dla swoich naśladowców, zawiera sześć fragmentów, które zaczynają się w dość podobny sposób od frazy: „(Słyszeliście, że) powiedziano (praojcom)”, zawierające albo słowa z Prawa, bądź jego interpretacje. Za każdym razem Chrystus odnosi się do nich, mówiąc: „Ale ja wam powiadam”. Porównajmy każdy z fragmentów.

Jezus i Prawo: porównanie (Mateusza 5)

Prawo dane przez Mojżesza Jezus w Kazaniu na Górze
 Nie będziesz zabijał (Wyjścia 20:13) Nie gniewaj się na swego brata; szybko pojednaj się ze swoim bratem (Mateusza 5:21-26)
Nie będziesz cudzołożył. (Wyjścia 20:14) Wystrzegaj się pożądliwości („Każdy, kto patrzy na kobietę, aby jej pożądać, już popełnił z nią cudzołóstwo w swoim sercu”); unikaj okazji popełnienia grzechu („Jeśli więc twoje prawe oko jest ci powodem upadku, wyłup je i odrzuć od siebie…”) (Mateusza 5:27-30)
Dopuszczenie rozwodów – możliwość wystawienia listu rozwodowego (Powtórzonego Prawa 24:1) Poza jednym wyjątkiem (przypadek nierządu) oddalenie żony równa się cudzołóstwu (Mateusza 5:31-32)
Przysięganie zabronione, jeśli jest fałszywe (Kapłańska 14:12) zakaz przysięgania, nakaz bycia prostolinijnym w mowie („wasza mowa niech będzie: Tak – tak, nie – nie”) (Mateusza 5:33-37)
Sprawiedliwość w myśl zasady lex talionis (Wyjścia 21:24: Oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę, nogę za nogę) Okazanie miłości, zamiast dociekania za wszelką cenę sprawiedliwości (Mateusza 5:38-42)
Kochaj swojego bliźniego (Kapłańska 19:18); fragmenty, takie jak Powtórzonego Prawa 7:2; Powtórzonego Prawa 20:16; Powtórzonego Prawa 23:3-6; Powtórzonego Prawa 25:17-19; Psalm 139:21, mogły doprowadzić do sformułowania zasady „nieprzyjaciela będziesz nienawidził”, którą wyznawała część społeczności z Qumran (por. Reguła Wspólnoty – 1Qs Kol. 9:1-22) 1 Kochaj swoich wrogów, będąc doskonały jak Bóg (Mateusza 5:43-48)

Jezus wydobywa to, co najlepsze i najistotniejsze w Prawie (Mateusza 23:23: „zaniedbujecie to, co najważniejsze w Prawie: sprawiedliwość, miłosierdzie i wiarę”, a przy okazji zawiesza swoim naśladowcom poprzeczkę niezwykle wysoko. Prostuje też popularne interpretacje obecne w jego czasach, których echa współcześni chrześcijanie chętnie podchwytują (np. „swego nieprzyjaciela będziesz nienawidził”). Słowa Chrystusa, który zabrania swoim naśladowcom praktyk, które były dopuszczalne w myśl Prawa Mojżeszowego (np. wystawienie list rozwodowego – Marka 10:5: „z powodu zatwardziałości waszych serc [Mojżesz] napisał wam takie przykazanie”) nie przeszkadzają mu powiedzieć w tym samym miejscu:

Nie myślcie, że przyszedłem unieważnić Prawo lub Proroków. Nie przyszedłem unieważnić, ale dopełnić (Mateusza 5:17)

Kluczowe słowo „πληρόω” (pleroo) można równie dobrze rozumieć jako „nadać pełnię”. Dlatego być może lista podobnych wyrażeń („Słyszeliście, że powiedziano…”) to sześć – wszystko, co mówi Chrystus, stanowi dopełnienie wszystkiego, co znano – kolejna liczba: siedem jest uznawana właśnie za liczbę pełni (por. np. siedem przypowieści w Ew. Mateusza 13)

Czytaj także: Czy Bóg nie akceptuje Prawa Mojżeszowego? (Jeremiasza 7:22)

Przypisy
  1. Pinchas Shir, „Love and Hate at Qumran”
Tagi