Hyzop w opisie męki Chrystusa – znaczenie symboliczne. Jana 19:29 [komentarze]

artykuł: Godzina wyroku i hyzop – znaczenie symboliczne. Jana 19:29 [komentarze]

Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę nasączoną octem i do ust Mu podano

Przekład Toruński Nowego Przymierza (2017):

 A stało tam naczynie napełnione winnym octem; a oni nasączyli gąbkę winnym octem i zatknęli na hyzop, podając Mu do ust.

Jana 19:29: komentarze

Hyzop czy trcina?

Hyzop lekarski, autorka: Joanna Boisse (CC BY-SA 4.0)

W opisie męki Chrystusa ewangelista Jan zawiera jeden pozornie nieistotny szczegół. Marek i Mateusz piszą o gąbce podanej na trzcinie - κάλαμος (kalamos), z kolei w opisie Jana czytamy o hyzopie - ὕσσωπος (hyssopos). Jak zauważają niektórzy bibliści, użycie takiej rośliny może budzić zdziwienie, bo jej łodyga, jak się powszechnie uważa, jest zbyt słaba do takich celów. ¹.

Jednak jak czytamy w "Smith's Bible Dictionary" istniała w Izraelu odmiana rośliny, która nadawałaby się do takich celów (patrz przypis na końcu artykułu  ² ). Ewangeliści, którzy spisywali świadectwa, nie byli botanikami, dlatego użyli nazw dwóch różnych słów na opisanie instrumentu, na którym umieszczono gąbkę. Poza tym, jak widzimy z rozważanych w przypisie kwestii terminologicznych, ścisła identyfikacja rośliny znanej w starożytności nastręcza niemało problemów, podobnie jak przypadek wspomnianego poniżej biblijnego trądu.

Hyzop - znaczenie symboliczne

Tymczasem, odkładając na bok dyskusję o prawdziwą nazwę rośliny, wymienienie hyzopu to czytelna analogia do Księgi Wyjścia 12:22, gdzie ta roślina zostaje użyta do kropienia krwią baranka drwi domów Izraelitów.

Weźcie gałązkę hizopu i zanurzcie ją we krwi, która będzie w czarce, i krwią z czarki skropcie próg i oba odrzwia. Aż do rana nie powinien nikt z was wychodzić przed drzwi swego domu (Wyjścia 12:22; BT V)

To czytelna symbolika, wskazująca jeszcze raz na Jezusa jako baranka, obecna w Ew. Jana (Jana 1:29, Jana 1:36), ale także później w Księdze Objawienia (autorstwa Jana) Jezus zostaje konsekwentnie przedstawiony jako Baranek (blisko 30 razy).

Takie przedstawienie Jezusa doskonale współgra z językiem epoki. Józef Flawiusz w "Dawnych Dziejach Izraela" (3.248–3.249) wspomina rytuał spalania jagniąt, zaznaczając, że dokonywane jest to "za grzechy" (porównaj Jana 1:29).

Na marginesie należy wspomnieć, że hyzop, występuje w Biblii w kontekście oczyszczenia, np. Psalm 51:7 (porównaj Hebrajczyków 9:19):

Oczyść mnie hyzopem, a będę czysty, obmyj mnie, a będę bielszy od śniegu (B. Lub.)

Porównaj: Kapłańska 14:6-7, gdzie hyzop jest użyty do oczyszczenia trędowatego. Idąc tym tropem, czyli biorąc symboliczne znaczenie biblijnego trądu (różniącego się od znanej z kart podręczników do medycyny choroby Hansena, popularnie zwanej trądem), który oznacza grzech, widzimy, że hyzop pełni symboliczne połączenie między Starym Testamentem a Nowym w ukazaniu figuratywnego zmycia naszych grzechów.

Jeszcze jedno użycie słowa hyzop - zobacz też: Liczb 19:6

Symboliczne znaczenie pory wydania wyroku

To nie koniec symboliki obecnej w tym rozdziale. W Jana 19:14 czytamy o momencie podjęcia decyzji przez Piłata o skazaniu Jezusa pod naciskiem Żydów (Jana 19:12-13):

A było to w Dniu Przygotowania Paschy, około południa (Jana 19:14; B. Ewang.).

Raymond E. Brown komentuje:

"Jezus zostaje skazany na śmierć w południe (Jana 19:14), dokładnie w przeddzień Paschy, kiedy kapłani zaczynali zabijać baranki paschalne na terenie Świątyni. Swoją śmiercią nadaje sens tej tajemniczej aklamacji Jana Chrzciciela, wygłoszonej podczas pierwszego publicznego ukazania się Jezusa: "Oto on baranek Boży, który znosi grzech świata" (Jana 1:29; NT Rakowski). ³