Ewangelia Mateusza i prorocze znaczenie liczby 14

Zgodnie z proroctwem przychodzący Mesjasz miał być Synem Dawida. Król Izraela usłyszał taką obietnicę od Boga:

(13) On zbuduje dom dla mojego imienia, a ja utwierdzę tron jego królestwa na wieki.
(14) Ja będę mu ojcem, a on będzie mi synem.
Jeśli zgrzeszy, skarcę go rózgą ludzką i razami synów ludzkich. (2 Samuela 7:13-14; UBG; kolejne cytaty, jeśli nie podano inaczej, również za tym przekładem)

Dlatego już pierwszy werset Ewangelii Mateusza 1:1 zaczyna się od słów:

Rodowód Jezusa Chrystusa, potomka Dawida i Abrahama.

To kluczowy fakt dla ewangelisty, który próbował zaakcentować tę informację jeszcze w inny sposób.

Kluczowe znaczenie liczby 14

W Mateusza 1:17 czytamy:

Tak więc wszystkich pokoleń od Abrahama aż do Dawida jest czternaście; a od Dawida aż do uprowadzenia do Babilonu – pokoleń czternaście; a od uprowadzenia do Babilonu aż do Chrystusa – pokoleń czternaście.

Liczba „14” pojawia się aż trzykrotnie. Czy dla żydowskich czytelników miało to jakieś znaczenie? Jeśli spojrzymy na gematrię imienia „Dawid”, zaczynamy rozumieć niewyrażone wprost przesłanie. Otóż po zsumowaniu kolejnych spółgłosek (samogłoski występujące przy wokalizacji nie są brane pod uwagę):

1. ד (dalet) = 4
2. ו (waw) = 6
3. ד (dalet) = 4

otrzymujemy liczbę 14. Mimo że Grecy mieli podobny system co gematria, a mianowicie ἰσοψηφία (isopsephia), to jednak to samo wyliczenie przy jej pomocy nie daje mających znaczenie wyników. Tak więc liczba 14 w genealogii pełni rolę symboliczną (wiadomo, że Mateusz nie uwzględnił wszystkich osób z drzewa genealogicznego Jezusa – porównaj -> 1 Księga Kronik 3). Mateusz chciał bez wątpienia uczynić swój tekst niosącym dodatkowe przesłanie, a posłużenie się „siódemką” i jej wielokrotnościami – 14 pokoleń i łącznie 42 pokoleń – miało znaczenie symboliczne. Paweł używa wyrażenia „pełnia czasu” w odniesieniu do przyjścia Chrystusa (Galacjan 4:4) i liczba „7” wraz z jej wielokrotnościami, wyrażająca Bożą pełnię, doskonale się do tego celu nadawała.

Znaczenie liczby 7

Oczywiście to tylko fragment większego obrazu, gdzie ważną rolę odgrywa liczba 7 (2 x 7 = 14), mająca kluczowe znaczenie w Biblii hebrajskiej, ale też uwzględniona przez autorów Ewangelii. Dlatego genealogia w Ew. Łukasza zawiera 77 imion. Casper J. Labuschagne pisze:

Od Jezusa, syna Józefa, rozciąga się linia genealogiczna do Adama, syna Boga, w taki sposób, że mamy wrażenie, iż na co siódmym miejscu pojawia się szereg ważnych imion, np. dwóch Józefów, Dawid, Abraham, Enoch i Adam. (…) Celem genealogii Łukasza jest czytelne wykazanie, że Jezus jest „synem Bożym” za sprawą sławnych przodków, takich jak Dawid, Abraham, Enoch i Adam. Liczba pokoleń od Adama do Jezusa wynosi 77. Ta istotna liczba została wybrana przede wszystkim ze względu na jej wartość symboliczną, będącą iloczynem 7 i 11, liczb wyrażających odpowiednio pełnię i wypełnienie. Utajone przesłanie numeryczne wydaje się wyrażać wypełnienie pełni ery mesjańskiej.

Dlatego autorzy mogli stosować różne gry słowne, które miały wyeksponować Boga w działaniu i Jego liczbę pełni „7”. Labuschagne zwraca uwagę na konstrukcję zapowiedzi o przyjściu Mesjasza, składającą się z siedmiu elementów. W Łukasza 2:25-26 czytamy:

A był w Jerozolimie człowiek imieniem Symeon. Ten człowiek był…

Centralnym elementem siedmioczęściowego opisu jest fakt, że Duch Święty był nad sprawiedliwym Symeonem – to Bóg za sprawą Swojego Ducha powodował, że Jego plan zbawienia realizował się.

Jeśli kogoś zastanawia, czy taki układ opisu nie jest przypadkiem, może porównać z innymi fragmentami. Modlitwa Pańska składa się również z siedmiu części (Mateusza 6:9-13):

To, że taki układ nie jest przypadkiem, świadczy forma czasownika użyta w pierwszych trzech elementach (3. osoba l. pojedynczej). Nagła zmiana formy czasownika przy czwartym elemencie na 2. osobę („daj…”) sprawia, że ta część modlitwy zostaje mocniej zaakcentowana. Takich przykładów w innych miejscach Nowego Testamentu jest znacznie więcej.

Podsumowanie

Przykładów wykorzystania liczby „siedem” i jej wielokrotności w Biblii (w tym Nowym Testamencie) nie brakuje. W kontekście narodzin Jezusa istotna jest liczba Dawida – 14, co pokazuje w proroczy sposób, że Boża pełnia znajduje swój wyraz w Mesjaszu – dwie siódemki w imieniu Dawida wskazują, że wszystkie proroctwa o Dawidzie ukazywały nie tyle pierwszego Dawida, ale drugiego, który miał dopiero nadejść, np.:

Ezechiela 37:24: Mój sługa Dawid będzie królem nad nimi i wszyscy będą mieli jednego pasterza.

Ew. Mateusza pokazuje, że spełniają się proroctwa, które spisywali mężowie Boży pod natchnieniem.