Godzina wyroku i hyzop – znaczenie symboliczne. Jana 19:29 [komentarze]

Jana 19:29: treść wersetu

artykuł: Godzina wyroku i hyzop - znaczenie symboliczne. Jana 19:29 [komentarze]

artykuł: Godzina wyroku i hyzop – znaczenie symboliczne. Jana 19:29 [komentarze]

Biblia Tysiąclecia V:

Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę nasączoną octem i do ust Mu podano

Przekład Toruński Nowego Przymierza (2017):

 A stało tam naczynie napełnione winnym octem; a oni nasączyli gąbkę winnym octem i zatknęli na hyzop, podając Mu do ust.

Jana 19:29: komentarze

Hyzop czy trcina?

Hyzop lekarski, autorka: Joanna Boisse (CC BY-SA 4.0)

Hyzop lekarski, autorka: Joanna Boisse (CC BY-SA 4.0)

W opisie męki Chrystusa ewangelista Jan zawiera jeden pozornie nieistotny szczegół. Marek i Mateusz piszą o gąbce podanej na trzcinie - κάλαμος (kalamos), z kolei w opisie Jana czytamy o hyzopie - ὕσσωπος (hyssopos). Jak zauważają niektórzy bibliści, użycie takiej rośliny może budzić zdziwienie, bo jej łodyga, jak się powszechnie uważa, jest zbyt słaba do takich celów. 1.

Jednak jak czytamy w "Smith's Bible Dictionary" istniała w Izraelu odmiana rośliny, która nadawałaby się do takich celów (patrz przypis na końcu artykułu  2 ). Ewangeliści, którzy spisywali świadectwa, nie byli botanikami, dlatego użyli nazw dwóch różnych słów na opisanie instrumentu, na którym umieszczono gąbkę. Poza tym, jak widzimy z rozważanych w przypisie kwestii terminologicznych, ścisła identyfikacja rośliny znanej w starożytności nastręcza niemało problemów, podobnie jak przypadek wspomnianego poniżej biblijnego trądu.

Hyzop - znaczenie symboliczne

Tymczasem, odkładając na bok dyskusję o prawdziwą nazwę rośliny, wymienienie hyzopu to czytelna analogia do Księgi Wyjścia 12:22, gdzie ta roślina zostaje użyta do kropienia krwią baranka drwi domów Izraelitów.

Weźcie gałązkę hizopu i zanurzcie ją we krwi, która będzie w czarce, i krwią z czarki skropcie próg i oba odrzwia. Aż do rana nie powinien nikt z was wychodzić przed drzwi swego domu (Wyjścia 12:22; BT V)

To czytelna symbolika, wskazująca jeszcze raz na Jezusa jako baranka, obecna w Ew. Jana (Jana 1:29, Jana 1:36), ale także później w Księdze Objawienia (autorstwa Jana) Jezus zostaje konsekwentnie przedstawiony jako Baranek (blisko 30 razy).

Takie przedstawienie Jezusa doskonale współgra z językiem epoki. Józef Flawiusz w "Dawnych Dziejach Izraela" (3.248–3.249) wspomina rytuał spalania jagniąt, zaznaczając, że dokonywane jest to "za grzechy" (porównaj Jana 1:29).

Na marginesie należy wspomnieć, że hyzop, występuje w Biblii w kontekście oczyszczenia, np. Psalm 51:7 (porównaj Hebrajczyków 9:19):

Oczyść mnie hyzopem, a będę czysty, obmyj mnie, a będę bielszy od śniegu (B. Lub.)

Porównaj: Kapłańska 14:6-7, gdzie hyzop jest użyty do oczyszczenia trędowatego. Idąc tym tropem, czyli biorąc symboliczne znaczenie biblijnego trądu (różniącego się od znanej z kart podręczników do medycyny choroby Hansena, popularnie zwanej trądem), który oznacza grzech, widzimy, że hyzop pełni symboliczne połączenie między Starym Testamentem a Nowym w ukazaniu figuratywnego zmycia naszych grzechów.

Jeszcze jedno użycie słowa hyzop - zobacz też: Liczb 19:6

Symboliczne znaczenie pory wydania wyroku

To nie koniec symboliki obecnej w tym rozdziale. W Jana 19:14 czytamy o momencie podjęcia decyzji przez Piłata o skazaniu Jezusa pod naciskiem Żydów (Jana 19:12-13):

A było to w Dniu Przygotowania Paschy, około południa (Jana 19:14; B. Ewang.).

Raymond E. Brown komentuje:

"Jezus zostaje skazany na śmierć w południe (Jana 19:14), dokładnie w przeddzień Paschy, kiedy kapłani zaczynali zabijać baranki paschalne na terenie Świątyni. Swoją śmiercią nadaje sens tej tajemniczej aklamacji Jana Chrzciciela, wygłoszonej podczas pierwszego publicznego ukazania się Jezusa: "Oto on baranek Boży, który znosi grzech świata" (Jana 1:29; NT Rakowski). 3

Czytaj także: Aloes w Biblii: znaczenie symboliczne. Namaszczenie na śmierć i panowanie Króla

Przypisy

  1. Pisze o tym m.in. Joachim Jeremias w pracy "The Eucharistic Words of Jesus" (SCM PRESS LTD, 1996, przypis na s. 82), powołując się na pracę Dalmana "Arbeit und Sitte in Palaestina". Jeremias podaje łacińską nazwę tej odmiany hyzopu - origanum maru.
  2. Słownik wymienia trzy różne propozycje identyfikacji rośliny, przy ostatniej zamieszczając komentarz: "Dr Royle, po dokładnym zbadaniu temat, dochodzi do wniosku, że hyzop to nic innego jak kapar lub Capparis spinosa Linneusza. Arabska nazwa tej rośliny, asuf, jest bardzo podobna do hebrajskiej. "To jasnozielone pnącze, które pnie się w pęknięciach skał (1 Królewska 4:33 wspomina o hyzopie, "który wyrasta ze skały"), ma właściwości oczyszczające, posiada patyk, do którego możliwe jest przyczepienie gąbki".

    W opracowaniu na stronie Biblista.pl czytamy: "W późniejszych czasach, bibliści zaczęli utożsamiać „ezob” (hebr. hyzop - red.) z kaparami. Skąd to niezwykłe połączenie? Otóż kapary były bardzo szeroko rozpowszechnione w krajach basenu Morza Śródziemnego i cechują się właściwościami oczyszczającymi. Ale trzeba odnieść się także do kwestii terminologicznej – kapary w języku arabskim nazywane są „azaf” (wspomniany wyżej "asuf" - red.), więc posiadają ten sam rdzeń, co analizowane hebrajskie słowo".

  3. Raymond E. Brown, "Christ in the Gospels of the Liturgical Year", Collegeville, Minn.: Liturgical Press, 2008 r., s. 189
Tagi