1 List do Koryntian 15:1 [komentarz]. „Bracia” czy „bracia i siostry”?

1 List do Koryntian 15:1 [komentarz]

„Bracia”

Przeglądając 30 przekładów na język polski, wodzimy, że tłumacze oddają greckie słowo „ἀδελφοί” (adelfoi) jako bracia. Ale już liczne przekłady angielskojęzyczne tłumaczą to jedno słowo jako „bracia i siostry” (brothers and sisters). Wśród nich jest NET, która w przypisie do 1 Koryntian 1:10 przyznaje, że samo słowo oznacza po prostu „bracia”, ale „greckiego słowa można używać na określenia „bracia i siostry” lub „współchrześcijanie”, odsyłając czytelnika do leksykonu BDAG, gdzie „podane są istotne pozabiblijne dowody na znaczenie liczby mnogiej „adelfoi” jako „bracia i siostry”.

Jednak czy należy przyjąć, że należy to słowo z góry rozumieć jako „bracia i siostry”, a może to kontekst powinien decydować? Na przykład w tych fragmentach dla większości tłumaczy nie ma wątpliwości, że liczba mnoga odnosi się do tylko braci, a nie do sióstr.

• matka i bracia Jezusa (Marka 3:31-32)
• pięciu braci (Łukasza 16:28)
• jego matka i jego bracia (Jana 2:12)
• bracia Jezusa (Jana 7:3)
• jego bracia (Jana 7:5 i Jana 7:10, Dzieje 1:14)
• bracia Pana (1 Koryntian 9:5)

Odnosząc się do braci („adelfoi”) powyżej, przekłady angielskojęzyczne zazwyczaj nie oddają już jako „bracia i siostry”, mimo że z innych fragmentów wiemy, że Pan Jezus miał siostry (Marka 6:3).

Jeszcze ciekawsze jest to, że gdy mowa jest o braciach fałszywych, czyli tych, którzy podszywają się pod prawdziwych członków eklezji, czyli ψευδαδέλφοις (pseudadelfois), ten sam przekład NET nie oddaje słowa jako „fałszywi bracia i siostry”, ale wyłącznie „fałszywi bracia”:

• 1 Koryntian 11:26: „w niebezpieczeństwach od fałszywych braci” (NET: „in dangers from false brothers„)
• Galacjan 2:4: „A fałszywi bracia – którzy podstępnie wdarli się do nas” (NET: ” the false brothers with false pretenses who slipped in..”)

Jak widać, tłumacze tym razem nie uznali za stosowne dodać, że fałszywe mogły być również siostry…

Zwróćmy też uwagę, że pisarze Biblii używali często wyrażenia „adelfos kai adelfē”, czyli literalnie „bracia i siostry”, gdzie właśnie „adelfe” to liczba mnoga formy żeńskiej. Zobaczmy dwa przykłady:

Mateusza 19:29: I każdy, który opuścił domy, albo braci, albo siostry (ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς)
Hioba 42:11 (LXX): Wówczas przyszli do niego wszyscy jego bracia, siostry…

Nie zmienia to faktu, iż w tym fragmencie prawdopodobnie apostoł rzeczywiście miał na myśli całą eklezję, a więc „braci i siostry”. Jednak za każdym razem należy dokładnie zbadać kontekst, aby uniknąć nadinterpretacji w zależności od aktualnych mód teologicznych.

„Przypominam”

„Przypominam” – większość przekładów tak właśnie oddaje „γνωρίζω” (gnorizo), mimo że Przekład Dosłowny Biblii Ewangelicznej ma w tym miejscu: „zapoznaję”. Kontekst zdaje się jednak wskazywać, że chodzi raczej o przypomnienie Koryntianom o czymś, co już wiedzieli, z elementem naganny, że wiedzieli, jednak zapomnieli, co podkreśla wiele komentarzy biblijnych.

„Przypominam wam Ewangelię, którą wam głosiłem”

Jeden ze znanych krytyków chrześcijaństwa Bart Ehrman podnosi, że pierwsi chrześcijanie zmienili historię Jezusa. Odnosząc się do tych zarzutów Timothy Paul Jones w książce „Misqouting Truth. A Guide to the Fallacies of Bart Ehrman’s Misquoing Jesus” cytuje właśnie 1 Koryntian 15:1, pisząc:

Aby Paweł złożył takie oświadczenie, musiał głosić podobną tradycję w każdym odwiedzanym przez siebie miejscu. Istnieją więc mocno powody, by sądzić, że ta sama tradycja była tą, którą Paweł usłyszał w Jerozolimie kilka miesięcy po śmierci Jezusa (s. 94).

Jones przypomina, że Paweł pisał te słowa trzy lata po swojej pierwszej wizycie.

„którą też przyjęliście”

Paweł używa podobnych wyrażeń regularnie:

1 Koryntian 11:23: Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, której został wydany, wziął chleb
Galacjan 1:9: niech będzie przeklęty każdy, kto by wam głosił ewangelię inną niż ta, którą otrzymaliście
Filipian 4:9: Czyńcie też to, czego się nauczyliście, co przejęliście, co słyszeliście i co widzieliście u mnie
1 Tesaloniczan 2:13: przyjęliście słowo Boże, usłyszane od nas
1 Tesaloniczan 4:1: według tego, coście od nas przejęli w sprawie sposobu postępowania i podobania się Bogu – jak już postępujecie – stawajcie się coraz doskonalszymi!
2 Tesaloniczan 3:6: abyście stronili od każdego brata, który postępuje nieporządnie, a nie według przekazanych nauk, które otrzymał od nas.

Widzimy więc, że w pierwszej eklezji mamy do czynienia z pewną grupą nauk, którą uczniowie są zobowiązani przyswoić i według nich postępować.

Czytaj także: Czy Paweł głosił inną Ewangelię niż Chrystus?