Kobieta dotyka płaszcza Jezusa. Jaki jest symboliczny wymiar tego cudu?

Okoliczności tego uzdrowienia są niezwykłe. Tym razem to osoba, która szuka pomocy, decyduje się na „wzięcie sprawy w swoje ręce”. W wersetach wcześniej czytamy:

(20) I oto kobieta, która krwawiła od dwunastu lat, podeszła z tyłu i dotknęła się skraju Jego szaty.
(21) Mówiła bowiem w sobie: Jeśli tylko dotknę Jego szaty, będę uzdrowiona.
[Mateusza 9:20-21/Toruński Przekład Nowego Przymierza (2017)]

Uzdrowienie chorej na krwotok. Kobieta dotyka cicit

Widzimy, że kobieta dotyka skraju szaty Pana Jezusa. Ten werset David Stern w Komentarzu Żydowskim NT oddaje w następujący sposób:

podeszła do Niego od tyłu i dotknęła cicit u Jego szaty.

Grecki termin”κράσπεδον” (kraspedon) to właśnie cicit – hebrajskie słowo:  כָּנָף (kanaf) (zauważa to także m.in. William Barclay w swoim Komentarzu Nowego Testamentu).

Również w hebrajskiej Ewangelii Mateusza Szem Tow w Mateusza 9:20 znajdujemy właśnie „cicit”:

View post on imgur.com

Powyżej: fragment przekładu George’a Howarda, profesora Religion University w Georgii

Nakaz noszenia „cicit” związany był z przykazaniem danym w Prawie:

(37) I powiedział znów tak Jahwe do Mojżesza:
(38) „Nakaż synom Izraela, aby oni i ich potomkowie zrobili sobie frędzle na brzegach swych szat i aby na frędzle nałożyli sznur z fioletowej purpury.
(39) A frędzle te będą miały ten cel, że ile razy spojrzysz na nie, to winniście sobie przypominać wszystkie przykazania Jahwe, abyście nie szli za swym sercem i za swymi oczyma, gdyż to zawiodłoby was do niewierności,
(40) ale abyście pełnili przykazania i abyście byli świętymi przed Bogiem waszym,
(41) który wyprowadził was z ziemi egipskiej, żeby być waszym Bogiem.
Jam jest Jahwe, wasz Bóg”
[Liczb 15:37-41 / Biblia Lubelska] -> porównaj: Powtórzonego Prawa 22:12

Jak podaje „Jewish Annotated New Testament”, aramejski Targum Onkelosa Liczb 15:38 i Powtórzonego Prawa 22:12 używa w tych fragmentach aramejskiego słowa – pokrewnego z greckim wyrazem „kraspedon”.

Tłumaczenie „frędzle” jest najpowszechniejsze. Alternatywnie wyraz oddawany jest również jako:

* sznurki (Biblia Gdańska, Biblia Wujka oraz Przekłady Cylkowa i Miesesa)
* nici skręcone [cicit] (Hebrajska Tora rabina Seachy Pecarica)

Uzdrowienie chorej na krwotok. Czym jest cicit

Barclay w swoim Komentarzu opisuje ich tradycyjny wygląd:

Składały się z czterech nitek przechodzących przez cztery rogi szaty i schodzących się w ośmiu. Jedna z nici była dłuższa od pozostałych. Była owinięta siedem razy wokół pozostałych i tworzył się podwójny węzeł; potem osiem razy, potem jedenaście, potem trzynaście razy. Nić i węzły oznaczały pięć ksiąg Prawa (s. 297 / Barclay’s Commentary on the New Testament).

Nakaz noszenia cicit” powiązany jest z potrzebą przypominania sobie o przykazaniach (Marvin R. Wilson w książce „Our Father Abraham” przypomina, że „wartość liczbowa gematrii słowa „cicit” to 600, wraz z ośmioma pasmami i pięcioma węzłami daje liczbę 613, czyli dokładnie tyle, ile wynosi liczba przykazań w Torze wg judaizmu”).

Uzdrowienie chorej na krwotok. Jeszua-kapłan który uzdrawiam

Tymczasem zgodnie z tymi przykazaniami Tory krwawiąca kobieta była w stanie rytualnej nieczystości. Jak zauważa Stern, tymczasem dotykała najświętszej części odzienia Mistrza – dlatego robiła to od tyłu, bo mogła obawiać się reakcji. Zetknięcie rzeczy uznawanej za nieczystą czyniło dotkniętą rzecz również nieczystą (porównaj -> Aggeusza 2:11-13). Tym razem jednak stało się inaczej, o czym za chwilę.

Perykopa w Ew. Marka 5:29-33 zawiera więcej szczegółów. Czytamy tam:

(29) Zaraz też ustał jej krwotok i poczuła w ciele, że jest uzdrowiona z dolegliwości.
(30) A Jezus natychmiast uświadomił sobie, że moc wyszła od Niego.
Obrócił się w tłumie i zapytał: Kto dotknął się mojego płaszcza?
(31) Odpowiedzieli Mu uczniowie: Widzisz, że tłum zewsząd Cię ściska, a pytasz: Kto się Mnie dotknął.
(32) On jednak rozglądał się, by ujrzeć tę, która to uczyniła.
(33) Wtedy kobieta przyszła zalękniona i drżąca, gdyż wiedziała, co się z nią stało, upadła przed Nim i wyznała Mu całą prawdę.
[Marka 5:29-33/Biblia Tysiąclecia II]

Obie wersje zdarzenia kończą się tak samo. Pan Jezus mówi:

(34) On zaś rzekł do niej: Córko, twoja wiara cię ocaliła, idź w pokoju i bądź uzdrowiona ze swej dolegliwości.
[Marka 5:34/Biblia Tysiąclecia II]

Uzdrowienie chorej na krwotok. Cicit, czyli skrzydła

Jednak historia może mieć drugie dno. To nie tylko opowieść o supremacji Najwyższego Kapłana Jezusa, o czym będzie mówił List do Hebrajczyków, który nie tylko dokonuje oględzin osób będących rytualnie nieczystymi, ale również ich uzdrawia.

Prof. Pinchas Szir zwraca uwagę, że כְּנָפַיִם (kanafim), czyli liczba mnoga hebrajskiego słowa „frędzle” to również skrzydła. W poetyckiej narracji Psalmów Bóg miał skrzydła, które ratowały Jego lud.

Strzeż mnie jak źrenicy oka, ukryj mnie w cieniu swych skrzydeł;
[Psalm 17:8 / Uwspółcześniona Biblia Gdańska]

Okryje cię swymi piórami i pod jego skrzydłami będziesz bezpieczny; jego prawda będzie ci tarczą i puklerzem.
[Psalm 91:4 / Uwspółcześniona Biblia Gdańska]

-> poprzedzający werset (Psalm 91:3) mówi o wybawieniu od zarazy, co mogło wiązać się z jedną z przyczyn rytualnej nieczystości. W Bożym porządku Izraela kapłani chronili od masowej epidemii poprzez zapisany w Prawie system kwarantanny, jednak nieposłuszeństwo wobec Boga skutkowało zarazą -> patrz Kapłańska 26:25 / Liczb 14:12 / Powtórzonego Prawa 28:21 – wszędzie to samo słowo co w Psalmie 91:3 דֶּבֶר (dewer).

Prof. Szir nawiązuje do podwójnego znaczenia „kanafim”, pisząc:

„Żydowska kobieta z historii w Ew. Mateusza wiedziała, że należy szukać cienia Bożych skrzydeł.

Posłany przez Boga Mesjasz – Jeszua w pełni reprezentował JHWH – Boga Izraela. To właśnie o nim napisano:

Ale dla was, którzy lękacie się Mojego imienia, wzejdzie słońce sprawiedliwości z uzdrowieniem w jego skrzydłach.
Wyjdziecie mu naprzeciw i będziecie podskakiwać jak tuczne cielęta.
[Malachiasza 3:20 / Biblia Ekumeniczna]

(2) A dla was, czczących moje Imię, wzejdzie słońce sprawiedliwości, a uzdrowienie w jego skrzydłach.
I będziecie podskakiwać i rosnąć jak młode cielęta.
[Malachiasza 4:2 / Biblia Ekumeniczna]

W obu przypadkach tam, gdzie czytamy o skrzydłach, mowa jest o כָּנָף (kanaf) – frędzlach, które nosił każdy religijny Żyd, zgodnie z nakazem Prawa (jak przypomina Jewish Annotated New Testament, „Jezus tutaj [podczas uzdrowienia kobiety, która dotknęła frędzli Jego płaszcza) ukazany jest jako przestrzegający wymagań Tory (…) był posłuszny halasze”).

Dlatego Pan Jezus nie wahał się ogłosić, że kobieta została uzdrowiona z choroby – bo uwierzyła, że wędrowny nauczyciel to Mesjasz, posłany przez Boga. W skrzydłach „słońca sprawiedliwości” znalazła „uzdrowienie”, jak zostało napisane przez Malachiasza, proroka.

Uzdrowienie chorej na krwotok. Mesjasz – słońce czy sługa sprawiedliwości?

Na marginesie, pewne zamieszanie może wywołać termin „słońce”, co z kolei miałoby sugerować rzekomą obecność kultu solarnego (zakazanego przecież w Torze). Jak jednak zwraca uwagę Jeff A. Benner w swojej książce „The Living Words t. 1”, hebrajskie słowo „szemesz” jest ściśle związane z aramejskim słowem „szamasz”, oznaczającym „sługę”. Oba słowa, jeśli pominiemy dodane później samogłoski”, są zapisane tak samo – שמש.

Czy autor fragmentu z ks. Malachiasza miał na myśli „sługę sprawiedliwości”, zamiast „słońca sprawiedliwości”?

– zastanawia się Benner. Tytuł „sługi” w stosunku do Mesjasza został proroczo zapowiedziany w księdze Izajasza i potwierdzony w wielu miejscach Nowego Testamentu.

Niezależnie, czy tak rzeczywiście było, warto zwrócić uwagę, że w Biblii Bóg JHWH jest ukazany nie jako jeden z bogów podlegających żywiołom, jak bożki okolicznych narodów, czy wręcz personifikowane żywioły (Baal to bóg burzy i deszczu, a w końcu Szemesz to bóg słońca). Bóg Izraela ma cały świat przyrody pod kontrolą i jak widzimy słowo oznaczające „słońce” kojarzy się ze „sługą”.

Do Jeszuy i „skrzydeł” uciekali się inni chorzy:

i poprosili go, aby mogli się dotknąć tylko rąbka jego płaszcza; a którzykolwiek się dotknęli, zostali uzdrowieni
[Mateusza 14:36 / Nowa Biblia Gdańska (2012)]

Zwróćmy uwagę na kontrast między postępowaniem Chrystusa a faryzeuszami. Jezus mówił:

A wszystkie swoje uczynki spełniają, aby ludzie ich widzieli.
Poszerzają swoje filakterie i wydłużają frędzle swoich płaszczy
[Mateusza 23:5 / Uwspółcześniona Biblia Gdańska]

co kontrastuje ze skromnym życiem wędrownego nauczyciela, jakie prowadził nasz Nauczyciel. Ewangelie nie podają, by w jakikolwiek sposób dbał o frędzle swojej szaty.

Uzdrowienie chorej na krwotok. Uzdrawia i zbawia

Warto zwrócić również uwagę, że Pan Jezus wypowiada znamienne słowa do kobiety:

Ufaj, córko! Wiara twoja cię uzdrowiła
[Mateusza 9:22 / Biblia Lubelska]

Używa tutaj słowa, które zostaje w grece oddane jako „σῴζω” (sozo), które może odnosić się także do zbawienia. W kolejnym rozdziale Ew. Mateusza mówi do uczniów:

Lecz kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony (σῴζω / sozo).

Widzimy więc, że uzdrowienia możemy traktować na płaszczyźnie duchowej. Czyny Mesjasza pokazywały nie tylko, że ma moc od Boga czynienia znaków i cudów, ale wskazywały na coś więcej – że wiara w Niego jako Syna Bożego daje zbawienie wszystkim tym, którzy tego gorąco szukają, z wiarą zrozpaczonej, chorej niewiasty.

Na zakończenie przytoczmy jeszcze jedną charakterystyczną scenę ze Starego Testamentu, który za pomocą „cieni rzeczy przyszłych” zapowiadał, co miało i ma się wydarzyć w przyszłości. W Księdze Rut za pomocą symboli został zapisany plan zbawienia. Boaz to symbol odkupiciela – zbawcy – Mesjasza, Rut reprezentuje oblubienicę, czyli zgromadzenie eklezji – ciała Chrystusowego. Mając to na uwadze, przeczytajmy werset Rut 3:9:

(9) Zapytał: Kim jesteś? Ona odpowiedziała: Jestem Rut, twoja służebnica.
Rozciągnij brzeg swojego płaszcza nad swoją służebnicą, bo jesteś wykupicielem.

Ponownie mamy tu słowo – כָּנָף (kanaf), które przywodzi na myśl cicit. Obrazowa scena potwierdza, że wszystko, co robił Mesjasz, jest głęboko zakorzenione w symbolice Starego Testamentu.