1 Samuela 17:40 [komentarze]: Proca Dawida – skuteczna broń?

1 Samuela 17:40: treść wersetu

Proca Dawida - skuteczna broń? 1 Samuela 17:40 [komentarze]

Proca Dawida – skuteczna broń? 1 Samuela 17:40 [komentarze]

B. Lubelska:

Wziął w rękę swój kij, wybrał sobie pięć gładkich kamyków z potoku, włożył je do torby pasterskiej,  którą miał zamiast kieszeni , i z procą w ręce skierował się ku Filistynowi.

B. Tysiąclecia V:

Wziął w rękę swój kij, wybrał sobie pięć gładkich kamieni ze strumienia, włożył je do torby pasterskiej,  którą miał, i do kieszeni , a z procą w ręce skierował się ku Filistynowi.

1 Samuela 17:40: komentarze (Proca Dawida – skuteczna broń?)

„Olbrzym” Goliat w starciu z Dawidem

Niektórzy mogli uważać Goliata za ponadnaturalnego olbrzyma (deuterokanoniczna Księga Syracha nazywa go wprost olbrzymem1), a więc mogły pojawiać się spekulacje, podsycane przez mitologie okolicznych narodów, że jako olbrzym był potomkiem aniołów i kobiet (tak bywa interpretowana Ks. Rodzaju 6 - więcej tutaj), a więc był de facto niezwyciężony. Księga Liczb relacjonuje, że świadkowie używali argumentu występowania olbrzymów, aby zniechęcić lud do wejścia do Ziemi (Liczb 14:33: Widzieliśmy tam i olbrzymów (bo potomkowie Anaka należą do olbrzymów); sami sobie wydawaliśmy się szarańczą i takimi byliśmy też w ich oczach), ale w wersecie wcześniejszym (Liczb 13:32) czytamy, że " I rozpuścili złą wieść o ziemi", a Biblia Poznańska wręcz oddaje wyrażenie jako "przesadne wieści". Bo rzeczywiście były one przesadne: wyróżniony później za swoją postawę Kaleb uspokajał lud, mówiąc: "Pójdźmy i posiądźmy ziemię, bo zdołamy ją podbić" (Liczb 13:30). Później wśród narodów podbitych ziem (Powtórzonego Prawa 7:1; Powtórzonego Prawa 20:17) nie ma wymienionych potomków Anaka, rzekomo widzianych jako olbrzymów. Rozgłaszana pogłoska okazała się mitem.

Pokonanie Goliata przez Dawida, skromnego pasterza, mogło również obalać mit, że Goliat mógł być kimś więcej niż tylko człowiekiem, niepokonanym ze względu na swój wzrost.

Broń Dawida - proca

Prawdopodobieństwo pokonania Goliata jest tym wyższe, że proca w rękach Dawida mogła stanowić groźną broń. NIV Cultural Backgrounds Study Bible znajdujemy następujące informacje na temat procy:

W Izraelu proca była głównie używana przez pasterzy do odpędzania grasujących zwierząt, ale w Egipcie i Asyrii używano jej jako narzędzia wojennego. Takie proce składały się z kawałka skóry bądź materiału, wraz ze skórzanymi paskami lub sznurkami przywiązanymi do przeciwległych końców. Trzymając pewnie końce linek w ręce wojownik mógł wymachiwać załadowaną procę ponad swoją głowę, a następnie, gdy osiągnęła ona maksymalną prędkość, zwalniał jedną z linek. Kamienie z procy mogły osiągnąć maksymalną prędkość 160-240 km na godzinę. Kamienie używane przez Asyryjczyków w Lachisz w VIII wieku p.n.e. miały od sześciu do siedmiu i pół centymetra średnicy i ważyły około 250 gramów. Proce były przystępną pod względem kosztów, ale też skuteczną bronią, która była używana, no. przez pasterzy do odpędzania drapieżników. Życie pasterza Dawida dawało mu okazję do rozwinięcia wysokich umiejętności w posługiwaniu się procą. 2

Negacja militaryzmu

Mimo to, kontrast jest uderzający. Proca wciąż wydawała się mizerną bronią w stosunku do pełnego ekwipunku wojownika. Ale Biblia często utożsamia zwycięstwo militarne, paradoksalnie, ze słabością w oczach ludzkich. Mimo że podczas bratobójczej walki wprawni wojownicy opisywani są jako doborowi i potrafiący dobyć miecza (Sędziów 20:2; Sędziów 20:15), to jednak ich historia stanowi ciemną kartę kartę w historii Izraela, w przeciwieństwie do skromnie uzbrojonego pasterza Dawida, którego osoba stała się punktem odniesienia dla przyszłego Mesjasza (Syn Dawida).

Zobacz także: "Błogosławiony człowiek, który...". Dawid, Jakub, Jan i Piotra uczą nas o grzechu

Słowo: kieszeń

Po hebrajsku: jalkut (יַלְקוּט) - znaczenie niepewne, słowo występuje tylko raz w Biblii hebrajskiej. Smith's Bible Dictionary łączy je z torbą podróżną (por. Mateusza 10:10), czy sakiewką (por. Łukasza 22:35)

Słowo: kij

Po hebrajsku: makel (מַקֵּל) - słowo mające różne zastosowanie, w zależności od kontekstu, od typowo prozaicznych do zastosowań kultycznych:

  • Rodzaju 30:37-38: I nabrał sobie Jakób prętów topoli białej, świeżych, i migdałowych i jaworowych (...) Następnie położył te gałązki, z których zdarł korę, w korytach i w poidłach z wodą, do których owce przychodziły pić. Gdy zaś przychodziły pić, to się parzyły.
  • Jeremiasza 1:11: Potem doszło do mnie słowo PANA mówiące: Co widzisz, Jeremiaszu? I odpowiedziałem: Widzę gałązkę migdałowca.
  • Ozeasza 4:12: Mój lud radzi się u swojego drewna, a jego laska udziela mu odpowiedzi, ponieważ zwiódł ich duch nierządu, a przez cudzołóstwo oddalili się od swojego Boga.
Przypisy
  1. Syracha 47:4: Czyż w młodości swej nie zabił olbrzyma i nie usunął hańby ludu, gdy podniósł rękę i kamieniem z procy, obalił pychę Goliata? (BT V)
  2. NIV Cultural Backgrounds Study Bible: Bringing to Life the Ancient World of Scripture, Grand Rapids, MI: Zondervan, 2016 r., s. 490–492