ἀφίστημι [aphistemi]

ἀφίστημι [aphistemi]

Pochodzi od ἵστημι (histemi).

ἀφίστημι [aphistemi] - znaczenie i przykłady

ἀφίστημι [aphistemi] – znaczenie i przykłady

Znaczenie ἀφίστημι [aphistemi]

opuścić, zostawić, odstąpić (od kogoś)

a) W sensie dosłownym słowo oznacza po prostu „opuścić” bądź „zostawić”.

b) Przenośnie „porzucić” czy „odstąpić” czyli odejść od wiary, np.:

1 Tymoteusza 4:1: „A Duch wyraźnie mówi, że w późniejszych czasach odstąpią niektórzy od wiary (…)”

W Hebrajczyków 3:12 znajduje się ostrzeżenie: Uważajcie, bracia, żeby w nikim z was nie było niegodziwego serca niewiary, które prowadzi do odstąpienia od Boga żyjącego (por. paragraf: Różnica między greką klasyczną poniżej)

Podobnie jak osoby z przypowieści (ziarno na skale), którzy nie mając korzenia, odpadają (Łukasza 8:13).

Porównaj:

  • ἀποστασία (apostasia), z którego wprost pochodzi polskie apostazja.
  • ale także: ἀποστάσιον (apostasion) – list rozwodowy

c) Odstąpić można również od rzeczy złej:

2 Tymoteusza 2:19: Niech odstąpi od nieprawości każdy, kto wzywa imienia Chrystusa

d) Odstąpienie w innym sensie znajduje się w 2 Koryntian 12:8, kiedy Paweł prosi Pana, aby ten odstąpił od niego, albo jak podają inne przekłady „oddalił go ode mnie”, czyli sprawił, że zniknie cierń (2 Koryntian 12:7).

e) W Dzieje 5:37 czytamy, że Judasz Galilejczyk „pociągnął” (lud za sobą) – tym razem słowo ma posmak rewolucyjny, oznaczając polityczny bunt. Z kolei religijny bunt znajdujemy w Dzieje 21:21 wraz z pokrewnym słowem ἀποστασία (apostasia) („odwodzisz od Mojżesza wszystkich Żydów”), gdzie Paweł oskarżony jest o odstąpienie od zasad Prawa Mojżeszowego.

Hebrajskie odpowiedniki ἀφίστημι [aphistemi]

W Septuagincie słowo użyte ponad 250 razy, użyte w tłumaczeniu ok. 40 różnych hebrajskich wyrazów, w tym:

  • najczęściej: שׂוּר [sur]
  • מָעַל [ma’al]: postępować niezgodnie z np. prawem czy obowiązkami: „Powstali przeciw królowi Ozjaszowi (…)” (2 Kronik 26:18)
  • podobnie: ; פָּשַׁע [pasza] – zbuntować się, czy wykroczyć: „(…)  odpuszczę wszystkie ich występki, którymi zgrzeszyli przeciw Mnie i wypowiedzieli mi posłuszeństwo” (Jeremiasza 33:8)
  • podobnie: מָרַד [marad] – „Dwanaście lat służyli Kedorlaomerowi, a w trzynastym roku zbuntowali się” (Rodzaju 14:4)

Inne czasowniki: גָּאַל [ga’al]; דָּמַם [damam]; חָדַל [chadal]; כָּחַד [kachad]; מָאַס [ma’as]; מָסַס [masas]; מָרָה [mara]; נָגַשׁ [nagasz]; נָדַח [nadach]; נָתַק [natak]; סָתַר [satar]; עָדָה [ada]; עָתַק [atak]; רָחַק [rachak]; שׁוּב [szuw]; שָׁעָה [sza’a]; אָסַף [asaf], גָּלָה [gala], זְהַר [zehar], יָקַע [jaka], כָּרַת [karat], מוּשׁ [musz]; מָנַע [mana]; מָסַר [masar]; נֵבֶל [newel]; נָדַד [nadad]; נוּא [nu]; נָפַל [nafal]; סוּג [sug]; עָבַר [awar]; עָמַד [amad]; פָּחַד [pachad]; פָּתַר [patar]; שִׂים [sim]

Różnica między greką klasyczną

To, co różni użycie słowa od greki klasycznej, to jego religijny kontekst, kiedy to Bóg:

  • odstępuje od ludzi (Sędziów 16:20 o Samsonie: „nie wiedział, że PAN odstąpił od niego”)
  • cofa swoje dary, np. miłosierdzie (2 Samuela 7:15: „moje miłosierdzie nie odstąpi od niego”

Powodem jest odejście człowieka od Boga (Powtórzonego Prawa 32:15: „otyłeś, obrosłeś w tłuszcz, zgrubiałeś; opuściłeś Boga, który cię uczynił, i lekceważyłeś Skałę swego zbawienia”), np.

  • poprzez gardzenie podarowaną ziemią (Liczb 14:31: „A wasze dzieci (…) wprowadzę i one zobaczą ziemię, którą wy wzgardziliście„)
  • kult obcych Bogów (Powtórzonego Prawa 13:10: „chciał odwieść cię od PANA, twego Boga”)
  • ogólnie zachowanie dalekie od moralnych Bożych standardów (Daniela 9:9: „Ale do Pana, naszego Boga, należą miłosierdzie i przebaczenie, choć zbuntowaliśmy się przeciwko niemu”)

Wszystko to jest tłem dla licznych nawoływań o odstąpienie od grzechu (Psalm 119:29: Odsuń ode mnie drogę nieprawości i według swego prawa okaż mi miłosierdzie/LXX)

Występowanie ἀφίστημι [aphistemi] w Biblii

ἀφίστημι (aphistemi) w Ew. Łukasza - zobacz (4)
Werset Forma gramatyczna
Łukasza 2:37: A była wdową mającą około osiemdziesięciu czterech lat, która nie opuszczała [ἀφίστατο] świątyni, służąc Bogu w postach i modlitwach dniem i nocą. [UBG] ἀφίστατο [aphistato] – czas przeszły niedokonany / tryb orzekający / 3 os. l.poj.
Łukasza 4:13: Wtedy diabeł skończył całe kuszenie i odstąpił [ἀπέστη] od Niego aż do oznaczonego czasu. [P. Ekum.] ἀπέστη [apeste] – czas przeszły dokonany / tryb orzekający / 3 os. l.poj.
Łukasza 8:13: Na skale zaś to ci, którzy z radością przyjmują słowo, kiedy je usłyszą.
Nie mają jednak korzenia. Wierzą do czasu i podczas próby odstępują [ἀφίστανται]. [B. Pozn.]
ἀφίστανται [aphistantai] – czas teraźniejszy / deponens medialny / tryb orzekający / 3 os. l.mn.
Łukasza 13:27: Odpowie wam: «Nie znam was! Skąd jesteście? Odejdźcie [ἀπόστητε] ode Mnie wszyscy, którzy dopuszczacie się niesprawiedliwości». [B. Paul.] ἀπόστητε [apostete] – czas przeszły dokonany / tryb rozkazujący / 2 os. l.mn.
ἀφίστημι (aphistemi) w Dziejach Apostolskich- zobacz (6)
Werset Forma gramatyczna
Dzieje 5:37: Potem, podczas spisu ludności, wystąpił Judasz Galilejczyk i pociągnął [ἀπέστησεν] lud za sobą. Ale i on zginął, i wszyscy jego zwolennicy zostali rozproszeni. [P. Ekum.] ἀπέστησεν [apestesen] – czas przeszły dokonany / tryb orzekający / 3 os. l.poj.
Dzieje 5:38: Dlatego teraz mówię wam: Odstąpcie [ἀπόστητε] od tych ludzi i zostawcie ich. Jeśli bowiem ten zamysł czy ta sprawa pochodzi od ludzi, obróci się wniwecz; [UBG] ἀπόστητε [apostete] – czas przeszły dokonany / tryb rozkazujący / 2 os. l.mn.
Dzieje 12:10: Minęli pierwszą i drugą straż i doszli do żelaznej bramy prowadzącej do miasta. Ta otwarła się sama przed nimi. Wyszli więc, przeszli jedną ulicę i natychmiast anioł odstąpił [ἀπέστη] od niego [BTV] ἀπέστη [apeste] – – czas przeszły dokonany / tryb orzekający / 3 os. l.poj.
Dzieje 15:38: Paweł jednak nie uważał za słuszne zabierać z sobą tego, który odszedł [ἀποστάντα] od nich w Pamfilii i nie brał udziału w ich pracy. [P. Ekum.] ἀποστάντα [apostanta] – czas przeszły dokonany / imiesłów / biernik, l.poj., r. męski
Dzieje 19:9: Gdy jednak niektórzy opierali się i nie chcieli uwierzyć, bluźniąc wobec ludu przeciw drodze, odłączył się [ἀποστὰς] od nich i oddzielił uczniów, a rozprawiał codziennie w szkole niejakiego Tyrannosa. [BTV] ἀποστὰς [apostas] – czas przeszły dokonany / imiesłów / mianownik, l.poj., r. męski
Dzieje 22:29: Natychmiast więc odstąpili [ἀπέστησαν] od niego ci, co go mieli badać. Także i trybun zląkł się, skoro dowiedział się, że jest Rzymianinem, a on kazał nałożyć mu więzy. ἀπέστησαν [apestesan] – czas przeszły dokonany / tryb orzekający / 3 os. l.mn.
ἀφίστημι (aphistemi) w 2 Liście do Koryntian- zobacz (1)
Werset Forma gramatyczna
2 Koryntian 12:8: W tej sprawie trzy razy prosiłem Pana, by on odstąpił [ἀποστῇ] ode mnie. [B. Warsz.] ἀποστῇ [aposte] – czas przeszły dokonany / tryb przypuszczający/ 3 os. l.poj.
ἀφίστημι (aphistemi) w 1 Liście do Tymoteusza- zobacz (1)
Werset Forma gramatyczna
1 Tymoteusza 4:1: A Duch wyraźnie mówi, że w późniejszych czasach odstąpią [ἀποστήσονταί] niektórzy od wiary chwytając się duchów zwodniczych i demonicznych nauk [B. Ewang. Dos.] ἀποστήσονταί [apostesontai]  – czas przyszły / deponens medialny / tryb orzekający / 3 os. l.mn.
ἀφίστημι (aphistemi) w 2 Liście do Tymoteusza- zobacz (1)
Werset Forma gramatyczna
2 Tymoteusza 2:19: Wszakże fundament Boży stoi niewzruszony, a ma tę pieczęć na sobie: Zna Pan tych, którzy są jego, i: Niech odstąpi [Ἀποστήτω] od niesprawiedliwości każdy, kto wzywa imienia Pańskiego Ἀποστήτω [aposteto] – czas przeszły dokonany / tryb rozkazujący / 3 os. l.poj.
ἀφίστημι (aphistemi) w Liście do Hebrajczyków- zobacz (1)
Werset Forma gramatyczna
Hebrajczyków 3:12: Uważajcie, bracia, aby żaden z was przez niewierność złego serca nie odstąpił [ἀποστῆναι] od Boga żywego! ἀποστῆναι [apostenai] – czas przeszły dokonany / bezokolicznik / s. czynna
Przypisy

* The New International Dictionary of New Testament Theology, red. Colin Brown
* Mounce’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words