Konflikt – duch a ciało. List do Galacjan 5:16 [komentarz]

Biblia Poznańska: I powiadam: Postępujcie zgodnie z duchem i nie schlebiajcie pragnieniom ciała.
Biblia Jakuba Wujka: A mówię: Duchem chodźcie, a pożądliwości ciała nie wypełnicie.
Biblia Ewangeliczna (Przekład Dosłowny): Mówię zaś: żyjcie w Duchu, a na pewno nie spełnicie żądzy ciała.

List do Galacjan 5:16 [komentarz]

„chodźcie”

W oryginale mamy czasownik „περιπατέω” (peripateo), czyli dosłownie „chodzić” , jednak większość przekładów zdecydowała się oddać słowo jako „żyć” lub „postępować”. W rzeczywistości tłumacze w ten sposób poradzili sobie z hebrajskim idiomem, który akt chodzenia zrównuje z postępowaniem.

Ten sam idiom znajduje swoje odbicie w terminologii judaizmu, gdzie mamy do czynienia z „halachą”, słowem, które wywodzi się „chodzić”, a jak podaje popularna definicja, oznacza „autentyczną i autorytatywną wykładnię Prawa Mojżeszowego (Tory), ukazującą jak stosować Prawo do konkretnych sytuacji życiowych” ¹. Zwraca uwagę na zastosowanie semityzmu w grece – jak podkreślają komentatorzy Biblii Jerozolimskiej, „wyrażenie to nie było powszechnie stosowane w języku greckim, [jednak] czytelnicy Pawłowi (zwłaszcza ci, którzy lepiej znali Stary Testament i judaizm) zrozumieli zapewne jego myśl”.

„żyjcie w Duchu”

Duncan Heaster w „Christian Basics” napisał:

„Istotną częścią bycia chrześcijaninem jest otrzymanie Ducha Bożego. Jest nam to dane, kiedy zostajemy ochrzczeni w wodzie; narodziliśmy się ponownie z wody i ducha. Bądź tego świadomy. Proś Boga i Jezusa, aby ich Duch został posłany do twojego serca i twojego życia. Ale nadal musisz podjąć pewien wysiłek. Musimy być otwarci na Ducha. Musimy chcieć być ludźmi napełnionymi Duchem. W Galacjan 5:16-18 są wspaniałe słowa na ten temat:

postępujcie według Ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli Prawa.

Będzie istniał w nas konflikt między ciałem a Duchem. Nigdy nie rozwiążemy tego w sposób ostateczny, dopóki nie będzie już więcej ciała, kiedy Jezus powróci, a nasza natura ulegnie zmianie. Wynikiem podążania drogą Ducha jest to, że Bóg rozwinie w nas Swojego Ducha, Swój umysł i swój charakter. Nie chodzi o zdolność czynienia cudów, ale raczej o osobistą przemianę charakteru i osobowości.

Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw takim [cnotom] nie ma Prawa. Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy” (Galacjan 5:22-25).

To są cechy, które Bóg stara się rozwinąć w nas. Musimy „iść zgodnie z Duchem”, musimy umożliwić Duchowi Bożemu każdą okazję, aby mógł działać. Nie zrobimy tego, jeśli napełnimy nasze umysły sprawami ciała, słuchając muzyki tego świata, oglądając filmy tego świata. Zamiast tego słuchaj chrześcijańskiej muzyki, czytaj regularnie Biblię, przeglądaj tekst Biblii kilka razy w ciągu dnia, zapamiętuj wersety biblijne, rozmyślaj nad nimi. Módl się często, po prostu rozmawiaj z Bogiem i Jezusem. Na tym polega chodzenie w Duchu, bycie chrześcijaninem”.

„Duchem chodźcie”

W Torze znajdujemy napomnienie, żeby chodzić zgodnie z przykazaniami (np. Kapłańska 26:3: „Jeśli w przykazaniach moich chodzić będziecie…”). Paweł korzysta z podobnych słów, ale dodaje: „Duchem chodźcie”. Apostoł nie naucza bezprawia, ale raczej podkreśla, że to Duch daje siłę wierzącym do spełniania Bożych przykazań. Apostoł zdaje się nawiązywać do Ezechiela 26:27:

Ducha mojego złożę w wasze wnętrze i sprawię, że będziecie postępowali według moich praw i strzegli moich przykazań i że będziecie je pełnili.

„Postępujcie zgodnie z duchem i nie schlebiajcie pragnieniom ciała”

Ciało ws duch – podobne zestawienie znajdujemy w Liście do Rzymian 8:2:

Albowiem prawo Ducha, które daje życie w Chrystusie Jezusie, wyzwoliło cię spod prawa grzechu i śmierci

„Ciało” to zbiorczy termin, który zostaje rozwinięty przez Pawła w Rzymian 8:5:

Ci bowiem, którzy kierują się pragnieniami ciała, pożądają dóbr cielesnych, ci zaś, którzy kierują się nakazami Ducha, pożądają dóbr duchowych.

Skąd wiemy, że jesteśmy na właściwej drodze? Jeśli swoim życiem przeżywamy słowa Pana, wypowiedziane w Kazaniu na Górze. Jednym z kluczowych stwierdzeń jest:

 Zatem po owocach poznacie ich (Mateusza 7:20)

Te owoce będą wymienione w kolejnych wersetach L. do Galacjan. „Postępuję, jakby Bóg istniał” – mówił znany psycholog Jordan Peterson, który bywa często pytany o to, czy wierzy w Boga. Jednak jak podkreśla, sama deklaracja to nie wszystko. Trzeba swoim życiem uosabiać swoją wiarę, wiara bez jej owoców jest tylko pusto brzmiącą deklaracją.

Wiedzmy jednak, że sama ludzka wola nie wystarcza, dlatego apostoł pisze o Duchu. Podobne słowa do eklezji kieruje inny apostoł w Jakuba 3:13-18, z kluczowym stwierdzeniem w wersecie 17.:

A mądrość z góry przede wszystkim jest czysta, potem usposobiona pokojowo, łagodna, uległa, pełna litości oraz szlachetnych owoców, bezstronna i nieobłudna (Jakuba 3:17)

Wszystkie owoce Ducha, o których pisał Paweł (miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie), zostają przedstawione jako „mądrość z góry” („usposobiona pokojowo, łagodna, uległa, pełna litości oraz szlachetnych owoców, bezstronna i nieobłudna”). Podobieństwo języka między Listem do Galacjan a Listem Jakuba pokazuje, że obydwaj piszą o tym samym. Wniosek dla nas: takie efekty w naszym życiu nie są efektem wyłącznie naszych starań, ale rezultatem działania Ducha który jest zsyłany „z góry”.

List do Galacjan 5:16 [komentarz]

„ciała”

W Dictionary of Biblical Imagery (s. 395) czytamy więcej o ciele – gr. σάρξ (sarks).

„Ciało (sarks) jest popularną metaforą stosowaną przez Pawła na wrodzoną ludzką grzeszność. Ale fakt, że Paweł korzysta z kilku jego znaczeń, nie powinien zaciemniać naszego rozumienia ciała jako dobrego stworzenia Boga, które zostanie wykupione.

Obraz „sarks” jako zbuntowanej ludzkiej natury pojawia się najczęściej w Listach do Rzymian i Galacjan. Szczególnie w Liście do Galacjan obraz „sarks” zdaje się być zarysowany jako uderzający w podstawy ideologię tych, którzy są zwolennikami obrzezania „ciała”. Przeciwko tym judaizatorom, którzy pragną chlubić się obrzezaniem ciała Galatów, Paweł przedstawia ten obraz ciała jako przeciwieństwo Ducha (Galacjan 3:3) i jego owoców (Galacjan 5:16-17). W tym dualistycznym obrazie, zorientowanym na szczególny efekt, wiek nowego stworzenia (Galacjan 6:15) zostaje zestawiony z tym „obecnym złym wiekiem” (Galacjan 1:4), który sprawuje kontrolę nad „ciałem”, a nawet religijnymi obrzędami (obrzezanie), kojarzonymi z ciałem. Obraz ten jest dokładniej omówiony w L. do Rzymian, gdzie „ciało” jest jednym z części trójstronnego sojuszu sił duchowych” grzechu, ciała i śmierci (Rzymian 6-8)”.

Inne wersety opisujące napięcie między ciałem a duchem:

Galacjan 4:29; Galacjan 6:8; Rzymian 2:28-29; 8:4-17; 1 Koryntian 5:5

„Postępujcie zgodnie z duchem i nie schlebiajcie pragnieniom ciała” a późniejsze chrześcijaństwo

Podobne słowa znajdziemy w piśmie pozakanonicznym „Liście Pseudo-Tytusa”, który zawiera liczne cytaty ze Starego i Nowego Testamentu, w tym Galacjan 5:16. Jednak rozwija naukę o grzechu zdecydowanie dalej, niż czynią to pisma kanoniczne, wręcz potępiając seksualną aktywność, nawet w ramach małżeństwa! ². Pokazuje to ewolucję w poglądach chrześcijan; sam celibat, popularny w późniejszym okresie w kościele powszechnym, nie był w czasach apostolskich nauką, która znalazła poparcie i nie jest przykazaniem, który wypływa z lektury Ewangelii czy listów. W Liście Pseudo-Tytusa czytamy:

Posłuchajcie apostoła, który mówi do was: „Zważajcie”, mówi, „abyście nie dawali miejsca ciału za sprawą wolności Bożej”. I znowu: „Nie spełniajcie pożądliwości ciała. Albowiem ciała pożąda przeciw Duchowi, a Duch przeciw ciału. Te są sobie przeciwne. Dlatego, mówi, nie czyńcie tego, co chcecie,. W przeciwnym razie nie ma w was Ducha Bożego”.