Gra słów w Ks. Rodzaju 39:20-21: „PAN wylewa łaskę”

Mimo że Septuaginta jest tłumaczeniem hebrajskiego tekstu Biblii, to autorzy starali się oddać piękno oryginału. W Rodzaju 39:20-21 zastosowali grę słów, która stanowi próbę odzwierciedlenia hebrajskiej poetyki.

W hebrajskim tekście W Rodzaju 39:20 mamy pana (אֲדֹנֵ֨י / adonej), który wtrącił (וַֽיִּתְּנֵ֙הוּ֙ / waֽjitnehu) Józefa do więzienia. W kolejnym wersecie PAN (יְהוָה֙ / JHWH) okazał (וַיֵּ֥ט / wajet) Józefowi łaskę.

Podobny zabieg znajdujemy w tłumaczeniu na grekę. W następujących po sobie wersetach mamy słowa: (kyrios / κύριος) pan i PAN (to samo słowo, co w wersecie poprzednim, ale odnoszące się do Boga) oraz przetrzymywać (κατέχονται / katechontai) i wylać (łaskę) (κατέχεεν / katecheen). Tłumacz na grekę wykorzystuje podobieństwo dwóch słów: κατέχω (katecho) – trzymać oraz καταχέω (katacheo) – wylać (to samo słowo zostało użyte w Nowym Testamencie dla opisania wylania olejku na głowę, tutaj użyte przenośnie).

Rodzaju 39:20:

καὶ λαβὼν ὁ  κύριος Ιωσηφ ἐνέβαλεν αὐτὸν εἰς τὸ ὀχύρωμα εἰς τὸν τόπον ἐν ᾧ οἱ δεσμῶται τοῦ βασιλέως  κατέχονται  ἐκεῗ ἐν τῷ ὀχυρώματι

I pojmawszy Józefa pan wtrącił go do twierdzy w miejscowości, gdzie przetrzymywani byli pojmani więźniowie króla.

Rodzaju 39:21

καὶ ἦν  κύριος μετὰ Ιωσηφ καὶ  κατέχεεν  αὐτοῦ ἔλεος καὶ ἔδωκεν αὐτῷ χάριν ἐναντίον τοῦ ἀρχιδεσμοφύλακος

A PAN był z Józefem i wylał na niego łaskę, i zapewnił mu łaskawość naczelnika więzienia.

Jednocześnie rysuje się przed oczami czytelnika sugestywny kontrast: pan – przedstawiciel władzy przetrzymuje Józefa w więzieniu, z kolei PAN (Bóg) okazuje Józefowi łaskę.

Zależność zauważył Brian W. Davidson.