Chrzest w tradycji chrześcijańskiej a kulty misteryjne

Dwie wypowiedzi przypisywane Jezusowi w tradycji synoptycznej zdają się wykorzystywać słowo „chrzest” metaforycznie, oznaczając śmierć, zwłaszcza śmierć Jezusa. W tych wypowiedziach główny symbol przechodzi od terminu oznaczającego oczyszczenie, którego konsekwencją jest czyste i święte życie, aż do śmierci, która prowadzi do nowego życia. Te wypowiedzi są bliskie interpretacji chrztu przez Pawła w Liście do Rzymian 6, jednym z najważniejszych fragmentów o chrzcie w NT…

W Rzymian 6:1-14 rytuał chrztu jest wyraźnie interpretowany jako ponowne odegranie śmierci i zmartwychwstania Jezusa, w którym ochrzczona osoba zawłaszcza dla siebie znaczenie tej śmierci. Zgodnie z tym rozumieniem rytuału, doświadczenie chrześcijanina jest mocno i żywo osadzone w historii śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Tego rodzaju odegranie historii założycielskiej oraz utożsamienie się uczestnika z głównym bohaterem historii uderzająco przypominają to, co wiadomo o rytuałach inicjacyjnych niektórych religii misteryjnych, zwłaszcza misterii eleuzyjskich i misterii Izydy.

Adela Yarbro Collins; Cosmology and Eschatology in Jewish and Christian Apocalypticism (Brill, 1996)