Kogo reprezentowali przyjaciele Hioba – perspektywa judaizmu. Hioba 2:11 [komentarze]

Hioba 2:11 [komentarze]

Hioba 2:11: treść wersetu

UBG:

A gdy trzej przyjaciele Hioba usłyszeli o całym nieszczęściu, które spadło na niego, przyszli, każdy ze swego miejsca: Elifaz z Temanu, Bildad z Szuach i Sofar z Naamy.
Umówili się bowiem, aby przyjść i wraz z nim lamentować, i pocieszyć go.

P. Ekumeniczny:

Gdy trzej przyjaciele Hioba usłyszeli o tym całym nieszczęściu, które spadło na niego, przybyli — każdy z miejsca swego zamieszkania — Elifaz z Temanu, Bildad z Szuach i Sofar z Naamy.
Albowiem umówili się, że razem przyjdą, aby mu okazać współczucie i aby go pocieszyć.

Hioba 2:11 [komentarze]

Przyjaciele Hioba: oczami żydowskich interpretatorów

William Blake: Księga Hioba - Hiob skarcony przez jego przyjaciół (fragment obrazu, wolna domena) / artykuł: Kogo reprezentowali przyjaciele Hioba

Dla Majmonidesa historia Hioba to przypowieść, "mająca na celu przedstawienie opinii ludzi o opatrzności" ¹ Bożej. Mimo że Talmud utrzymuje, że historia Hioba zdarzyła się naprawdę, to Majmonides czerpał wsparcie dla swojej teorii z jednej z opinii w tej księdze:

Hiob nigdy nie istniał i nigdy nie został stworzony; nigdy nie było takiej osoby jak Hiob (Bawa Batra 15a). 

Zgodnie z jego interpretacją, każda z postaci reprezentuje odrębny pogląd na życie, Boga i cierpienie:

• Elifaz - przedstawia ludzi, którzy uważają, iż Bóg karze ludzi za złe uczynki, a za dobre wynagradza, oskarżając Hioba o przynależność do tej pierwszej grupy (Hioba 22:5: " twoja niegodziwość jest wielka i nie ma końca twoim przewinieniom").
• Bildad - cierpienie Hioba ma na celu dania mu prawdziwej nagrody w przyszłym świecie (Hioba 8:7: "A choćby twój początek był niewielki, jednak twój koniec bardzo się rozmnoży").
• Sofar - ludzie, których reprezentuje, uważają, że Bóg nie musi stosować się do ludzkich koncepcji sprawiedliwości, ponieważ to Jego wola i Jego pojmowanie są decydujące. (Hioba 11:7-8: "Czy wybadasz tajemnice Boga? Czy zgłębisz doskonałość Wszechmocnego? Są wyżej niż niebiosa, co możesz z tym uczynić? Głębsze niż piekło, czy możesz je poznać?").

Hiob zostaje ostatecznie zrehabilitowany, a jego przyjaciele z ich teoriami osądzeni:

powiedział PAN do Elifaza z Temanu: Mój gniew zapłonął przeciw tobie i przeciw dwom twoim przyjaciołom, ponieważ nie mówiliście o mnie prawdy jak mój sługa Hiob (Hioba 42:7)

Majmonides porównuje nauki przyjaciół Hioba do popularnych w jego czasach szkół myślenia; i tak:

• Elifaz - jego opinia "jest zgodna z opinią naszego prawa (Tory)", czyli wykładnią judaizmu rabinicznego.
• Bilidad - Majmonides znajduje podobieństwa z mutazylizmem (ruchem w łonie Islamu, ukształtowanym przez wpływy helleńskie, zakładający alegoryczne rozumienie Koranu, kiedy dochodziło do sprzeczności z rozumem)
• Sofar - najbliżej mu było do aszarytów - mniej radykalnego ruchu niż mutazylici, bliżej ortodoksyjnego islamu

Jakkolwiek obco brzmią te szkoły myślenia z perspektywy obecnego czytelnika Biblii, otwiera to furtkę do patrzenia na Ks. Hioba z trochę innego kąta: jako uniwersalnej opowieści o poszukiwaniu przez ludzi odpowiedzi na pytania o cierpienie.

Przypisy