Ewangelia Jana 5. Jezus daje nadzieję na zmartwychwstanie [tekst/komentarze]

Ewangelia Jana 5: tekst

koment. -> kliknięcie powoduje przeniesienie do komentarza do wersetu poniżej tekstu rozdziału

Uzdrowienie w szabat – przy sadzawce Betesda

Ewangelia Jana 5:1

 Potem było święto żydowskie i Jezus udał się do Jerozolimy.

Ewangelia Jana 5:2

A jest w Jerozolimie przy Owczej Bramie sadzawka, zwana po hebrajsku Betesda, mająca pięć ganków.

Ewangelia Jana 5:3

Leżało w nich mnóstwo niedołężnych, ślepych, chromych i wychudłych, którzy czekali na poruszenie wody.

Ewangelia Jana 5:4

Anioł bowiem co pewien czas zstępował do sadzawki i poruszał wodę. A kto pierwszy wszedł po poruszeniu wody, stawał się zdrowym, jakąkolwiek chorobą był dotknięty.

Ewangelia Jana 5:5

A był tam pewien człowiek, który przez trzydzieści osiem lat był złożony chorobą.

Ewangelia Jana 5:6

Gdy Jezus zobaczył go leżącego i poznał, że już długi czas choruje, zapytał: Chcesz być zdrowy?

Ewangelia Jana 5:7

Chory mu odpowiedział: Panie, nie mam człowieka, który wniósłby mnie do sadzawki, gdy woda zostaje poruszona. Lecz gdy ja idę, inny wchodzi przede mną.

Ewangelia Jana 5:8

Jezus mu powiedział: Wstań, weź swoje posłanie i chodź.

Ewangelia Jana 5:9

I natychmiast człowiek ten odzyskał zdrowie, wziął swoje posłanie i chodził. A tego dnia był szabat.

Ewangelia Jana 5:10

Wtedy Żydzi powiedzieli do uzdrowionego: Jest szabat, nie wolno ci nosić posłania.

Ewangelia Jana 5:11

Odpowiedział im: Ten, który mnie uzdrowił, powiedział do mnie: Weź swoje posłanie i chodź.

Ewangelia Jana 5:12

I pytali go: Który człowiek ci powiedział: Weź swoje posłanie i chodź?

Ewangelia Jana 5:13

A uzdrowiony nie wiedział, kto to był, bo Jezus odszedł, ponieważ mnóstwo ludzi było na tym miejscu.

Ewangelia Jana 5:14

Potem Jezus znalazł go w świątyni i powiedział do niego: Oto wyzdrowiałeś. Nie grzesz więcej, aby nie przydarzyło ci się coś gorszego.

Ewangelia Jana 5:15

Wtedy człowiek ten odszedł i powiedział Żydom, że to Jezus go uzdrowił.

Ewangelia Jana 5:16

 I dlatego Żydzi prześladowali Jezusa i szukali sposobności, aby go zabić, bo uczynił to w szabat.

Ewangelia Jana 5:17

A Jezus im odpowiedział: Mój Ojciec działa aż dotąd i ja działam.

Ewangelia Jana 5:18

Dlatego Żydzi tym bardziej usiłowali go zabić, bo nie tylko łamał szabat, ale mówił, że Bóg jest jego Ojcem, czyniąc się równym Bogu.

Jezus o sądzie i zmartwychwstaniu

Ewangelia Jana 5:19

tedy Jezus im odpowiedział: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Syn nie może nic czynić sam od siebie, tylko to, co widzi, że czyni Ojciec. Co bowiem on czyni, to i Syn czyni tak samo.

Ewangelia Jana 5:20

Bo Ojciec miłuje Syna i ukazuje mu wszystko, co sam czyni. I pokaże mu większe dzieła niż te, abyście się dziwili.

Ewangelia Jana 5:21

Jak bowiem Ojciec wskrzesza umarłych i ożywia, tak i Syn ożywia tych, których chce.

Ewangelia Jana 5:22

Bo Ojciec nikogo nie sądzi, lecz cały sąd dał Synowi;

Ewangelia Jana 5:23

Aby wszyscy czcili Syna, jak czczą Ojca. Kto nie czci Syna, nie czci i Ojca, który go posłał.

Ewangelia Jana 5:24

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto słucha mego słowa i wierzy temu, który mnie posłał, ma życie wieczne i nie będzie potępiony, ale przeszedł ze śmierci do życia.

Ewangelia Jana 5:25

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nadchodzi godzina, i teraz jest, gdy umarli usłyszą głos Syna Bożego, a ci, którzy usłyszą, będą żyć.

Ewangelia Jana 5:26

Jak bowiem Ojciec ma życie sam w sobie, tak dał i Synowi, aby miał życie w samym sobie.

Ewangelia Jana 5:27

 I dał mu władzę wykonywania sądu, bo jest Synem Człowieczym.

Ewangelia Jana 5:28

Nie dziwcie się temu, bo nadchodzi godzina, w której wszyscy, którzy są w grobach, usłyszą jego głos;

Ewangelia Jana 5:29

I ci, którzy dobrze czynili, wyjdą na zmartwychwstanie do życia, ale ci, którzy źle czynili, na zmartwychwstanie na potępienie.

Świadectwo o Jezusie

Ewangelia Jana 5:30

Ja sam od siebie nie mogę nic czynić. Jak słyszę, tak sądzę, a mój sąd jest sprawiedliwy, bo nie szukam swojej woli, ale woli tego, który mnie posłał, Ojca.

Ewangelia Jana 5:31

Jeśli ja świadczę sam o sobie, moje świadectwo nie jest prawdziwe.

Ewangelia Jana 5:32

Jest ktoś inny, kto świadczy o mnie, i wiem, że świadectwo, które daje o mnie, jest prawdziwe.

Ewangelia Jana 5:33

Wy posłaliście do Jana, a on dał świadectwo prawdzie.

Ewangelia Jana 5:34

Lecz ja nie przyjmuję świadectwa od człowieka, ale to mówię, abyście byli zbawieni.

Ewangelia Jana 5:35

On był płonącą i świecącą lampą, a wy chcieliście do czasu radować się w jego światłości.

Ewangelia Jana 5:36

Ale ja mam świadectwo większe niż Jana. Dzieła bowiem, które Ojciec dał mi do wykonania, te właśnie dzieła, które czynię, świadczą o mnie, że Ojciec mnie posłał.

Ewangelia Jana 5:37

A Ojciec, który mnie posłał, on świadczył o mnie. Nigdy nie słyszeliście jego głosu ani nie widzieliście jego postaci.

Ewangelia Jana 5:38

I nie macie jego słowa trwającego w was, bo temu, którego on posłał, nie wierzycie.

Ewangelia Jana 5:39

Badajcie Pisma; sądzicie bowiem, że w nich macie życie wieczne, a one dają świadectwo o mnie.

Ewangelia Jana 5:40

A jednak nie chcecie przyjść do mnie, aby mieć życie.

Ewangelia Jana 5:41

 Nie przyjmuję chwały od ludzi.

Ewangelia Jana 5:42

Ale poznałem was, że nie macie w sobie miłości Boga.

Ewangelia Jana 5:43

Przyszedłem w imieniu mego Ojca, a nie przyjmujecie mnie. Jeśli ktoś inny przyjdzie we własnym imieniu, tego przyjmiecie.

Ewangelia Jana 5:44

Jakże możecie wierzyć, skoro przyjmujecie chwałę jedni od drugich, a nie szukacie chwały, która jest od samego Boga?

Ewangelia Jana 5:45

Nie sądźcie, że ja was będę oskarżał przed Ojcem. Jest ktoś, kto was oskarża, Mojżesz, w którym wy pokładacie nadzieję.

Ewangelia Jana 5:46

Bo gdybyście wierzyli Mojżeszowi, wierzylibyście i mnie, gdyż on pisał o mnie.

Ewangelia Jana 5:47

Jeśli jednak nie wierzycie jego pismom, jakże uwierzycie moim słowom?

przekład: Uwspółcześniona Biblia Gdańska

więcej o Biblii Gdańskiej tutaj

Ewangelia Jana 5: komentarze

Oparte m.in. na komentarzach DailyReadings.co.uk

Ewangelia Jana 5:3: Jezus uzdrawia, ale tylko jednego człowieka

Mimo że wokół sadzawki zgromadziło się całe mnóstwo ludzi, Jezus wybiera tylko jednego człowieka. Czy zdecydowała jego wiara? Celem Chrystusa podczas jego pierwszego przyjścia było ukazanie mocy Królestwa Bożego, którego pełna manifestacja nastąpi podczas drugiego przyjścia (Izajasza 31:5-6: „Wtedy otworzą się oczy ślepych i otworzą się uszy głuchych. Wtedy chromy podskoczy jak jeleń i język niemych będzie śpiewać. Wytrysną bowiem wody na pustkowiu i potoki na pustyni”). 

Ewangelia Jana 5:5: Jezus jak Jozue

W uzdrowieniu człowieka można dostrzec echa wędrówki Izraela po pustkowiu pod wodzą Jozuego.

Uzdrowiony mężczyzna może symbolizować Izraela – to dzięki Jozuemu (to samo imię w języku hebrajskim co Jezus) zyskuje drugie życie (innym się to nie udaje; por. Pwt 2:14: „wyginęło z obozu całe pokolenie wojowników”). Ci, którzy nie weszli, poginęli z niewiary, podobnie ma się sprawa dziś:

Ponieważ więc jest tak, że niektórzy mają wejść do niego, a ci, którym najpierw głoszono, nie weszli z powodu niewiary (Hebrajczyków 4:6) Starajmy się więc wejść do owego odpoczynku, aby nikt nie wpadł w ten sam przykład niewiary. (Hebrajczyków 4:11)

Brak wiary ma praktyczne przełożenie na nasze życie (Jezus posługuje się analogią do uschłego drzewka figowego).

Ewangelia Jana 5:6: ostatni będą pierwszymi

Pytanie wydaje się być bezcelowe – przecież z tego samego zdania dowiadujemy się, że Jezus wiedział, iż od lat mężczyzna czeka na uzdrowienie. Jednak w przypadku chorób (ale również naszych grzechów) ludzie po jakimś czasie się do nich przyzwyczają. Niemożność pokonania choroby (grzechu) sprawia, że czynią z niego stały element życia, starając się go na pewien sposób usprawiedliwić. Oswojona choroba czy grzech („nie jest taki straszny, wszyscy tak robią”) przestają być przeciwnikiem, z którym trzeba za wszelką cenę wygrać.

Mężczyzna jednak naprawdę pragnął uzdrowienia – z kolejnego wersetu dowiadujemy się, że jedyne, co mu to utrudniało, to fakt że nie było nikogo, kto by mu pomógł; a gdy starał się zrobić to sam, ktoś inny go wyprzedzał (i tak przez lata – chory zmagał się z dolegliwością od 38 lat!).

Jezus kieruje swoje przesłanie właśnie do takich, którzy nie są pierwsi, ale ostatni w codziennym życiu. Ci pierwsi przy wodach sadzawki nie zostali uzdrowieni przez Jezusa i dalej muszą wierzyć w popularny przesąd, że „anioł zstępuje do sadzawki i porusza wodę.” Jednak Bóg działa przez Jezusa, który daje uzdrowienie tym, którzy nie są mądrzy mądrością tego świata, ale mają prawdziwą wiarę i pokorę, często zostając odrzuceni przez tych „zajmujących pierwsze miejsca w synagogach”.

Ewangelia Jana 5:10: co w zamian empatii?

Uzdrowienie cierpiącego przez wiele lat człowieka powinno skutkować zupełnie inną reakcją – i tak zapewne by było w przypadku przeciętnego człowieka, który kierowany empatią cieszyłby się wraz z uzdrowionym. Uczeni w Piśmie powinni również oddać chwałę Bogu, bo musieli wiedzieć, że tak spektakularny cud musiał odbyć się dzięki Niemu. Jednak dla nich istotniejsza była ich interpretacja przykazania o pracy w Szabat i ustalenia tego, kto dopuścił się do złamania ustanowionych przez ludzi zasad Tory ustnej (w. 12)

Ewangelia Jana 5:14: dwukrotny nakaz niegrzeszenia

Jezus kieruje te słowa do grzeszących ludzi dwa razy (drugi raz do cudzołożnicy; Jana 8:11).

Ewangelia Jana 5:19: Jezus prostuje błędne rozumowanie

Zwolennicy ortodoksyjnych doktryn chrześcijaństwa w Ewangelii Jana sięgają często po opinie przeciwników Jezusa, jak ta w wersecie poprzednim (Jana 5:18: Dlatego Żydzi tym bardziej usiłowali go zabić, bo nie tylko łamał szabat, ale mówił, że Bóg jest jego Ojcem, czyniąc się równym Bogu). Jednak Chrystus prostuje ich błędne zrozumienie, pokazując swoją zależność od Ojca („Syn nie może nic czynić sam od siebie”; por. w. 30 – „Ja sam od siebie nie mogę nic czynić. Jak słyszę, tak sądzę, a mój sąd jest sprawiedliwy, bo nie szukam swojej woli, ale woli tego, który mnie posłał, Ojca”).

Ewangelia Jana 5:23: jak czcić Jezusa i Boga

Cześć (szacunek) oddawana Jezusowi wynika z tego, że otrzymał od Ojca moc czynienia cudów podczas swojej misji (w. 19. i 20.) oraz zmartwychwstania (w. 21), a także głosi słowa Ojca (w. 24). To samo słowo – τιμάω (timao/obdarzać szacunkiem) zostaje użyte również przy przykazaniu „Czcij ojca i matkę” (Mateusza 15:4). Sam Jezus „oddaje cześć (timao) Ojcu” (Jana 8:49) (a nigdy odwrotnie). Warto dodać, że w Nowym Testamencie słowo λατρεύω (latreuo) – „służyć” (w sensie religijnym) jest zarezerwowane tylko dla Boga (nigdy nie użyte w stosunku do Chrystusa). To wszystko warto mieć na względzie, zanim do danego wersetu wczyta się zrozumienie zakorzenione w tradycji.

Jak należy rozumieć oddawanie takiego szacunku? Poza uznaniem powyższych faktów (pełnia władzy w rękach Jezusa), Chrystus w innym miejscu wyjaśnia: „ Jeśli ktoś mi służy, niech idzie za mną” (Jana 12:26). Innymi słowy, chodzi o posłuszeństwo nakazom Chrystusa. On sam mówił:

Dlaczego więc mówicie do mnie: Panie, Panie, a nie robicie tego, co mówię? (Łukasza 6:46)

Do tych, którzy wykonują słowa Chrystusa, skierowana jest reszta cytowanego powyżej wersetu: „A jeśli ktoś będzie mi służył, uczci go mój Ojciec” (Jana 12:26). Dlaczego uczci? Bo tylko wtedy dozna prawdziwej czci z naszej strony. Oddawanie czci to nie tylko akt religijny, ale działanie:

Miłować go całym sercem, całym umysłem, całą duszą i z całej siły i miłować bliźniego jak samego siebie znaczy więcej niż wszystkie całopalenia i ofiary (Marka 12:33)

Miłość Boga połączona jest z miłością bliźniego, której właśnie nauczał Jezus (w praktyce). To wszystko znaczy więcej niż akt religijny („wszystkie całopalenia i ofiary”). 

Ewangelia Jana 5:25: wezwanie do życia i zmartwychwstanie

Jezus w Ewangelii Jana często posługuje się porównaniami, które dezorientowały jego rozmówców. Werset 25. może być mylący również dla wielu dzisiaj, szczególnie w zestawieniu z wersetem 28.

Nie dziwcie się temu, bo zbliża się godzina, kiedy wszyscy, którzy są w grobach, usłyszą Jego głos (Jana 5:28)

Kontekst pokazuje, że w w. 25 mamy do czynienia z przekazywaniem Słowa przez Chrystusa podczas jego pierwszego przyjścia. Dzięki temu posłuszni głoszeniu mają nadzieję na życie wieczne; por. Jana 3:18 („Kto wierzy w niego, nie będzie potępiony, ale kto nie wierzy, już jest potępiony, bo nie uwierzył w imię jednorodzonego Syna Bożego”). 

Kolejny werset – 28. pokazuje z kolei sytuację przy drugim przyjściu Chrystusa – mowa o ludziach będących w grobach,  a następny werset to potwierdza: „ci, którzy dobrze czynili, powstaną do życia, ci zaś, którzy źle czynili, powstaną na potępienie” (por. komentarz do Jana 5:29), co jeszcze nie nastąpiło.

Ewangelia Jana 5:27: Jezus – człowiek i sędzia

Kluczowe połączenie: Jezus otrzymuje władzę wykonywania sądu, bo jest człowiekiem. Dzieli z nami wszelkie niedogodności z tego wynikające (Mateusza 8:17: „On nasze słabości wziął na siebie i nosił nasze choroby), dzięki czemu może lepiej je zrozumieć (Hebrajczyków 5:1-2: „może współczuć nieświadomym i błądzącym, gdyż sam podlega słabościom”). Tym samym jego sąd jest sprawiedliwy. Jest on sprawiedliwy również dlatego, że sam Jezus podporządkowuje się i szuka jedynie woli Ojca, a nie swojej (Jana 5:30).

Ewangelia Jana 5:28: kogo dotyczy „wszyscy”?

 

Werset stwierdza, że „wszyscy będący w grobach” zostaną wzbudzeni. Tymczasem w Starym Testamencie czytamy m.in., że niektórzy „zasnęli wiecznym snem” i „już się nie obudzili” (Jeremiasza 51:39; Jeremiasza 51:57), a także takie słowa: „ Umarli nie ożyją i cienie zmarłych nie powstaną, ponieważ ich ukarałeś i zniszczyłeś, wymazałeś o nich wszelką pamięć” (Izajasza 26:14).

Warto zwrócić uwagę, że „wszyscy” określa tych, których opisuje kontekst, a nie wszystkich, którzy istnieją w wyobrażeniu XXI-wiecznego czytelnika. Kilka innych przykładów, gdzie słowo „wszyscy” jest w podobny sposób uwarunkowane:

Jana 3:26: I przyszli do Jana, i powiedzieli mu: Mistrzu, ten, który był z tobą za Jordanem, o którym ty dałeś świadectwo, oto on chrzci, a wszyscy idą do niego (na pewno nie wszyscy mieszkańcy krainy, ale na tyle wielu, że w języku potocznym takie użycie było dopuszczalne)
Jana 12:32: A ja, jeśli będę wywyższony nad ziemię, pociągnę wszystkich do siebie. (por. w. 30, gdzie mowa o tych, do których słowa kierował Jezus)

Wracając do „wszystkich będących w grobowcach”, w dalszej części rozdziału (Jana 5:30) Jezus mówi o wydawaniu sprawiedliwego sądu, a taki może dotyczyć tych odpowiedzialnych przez Prawem (np. tych, którzy słyszą Ewangelię). Paweł pisał: „gdzie nie ma Prawa, nie ma wykroczenia” (Rzymian 4:15), co znajduje nawet wyraz w świeckim ustawodawstwie („nullum crimen sine lege” / nie ma przestępstwa bez przepisu prawa). Innymi słowy, odpowiedzialni przed Bogiem (sprawiedliwi bądź niesprawiedliwi) mogą być tylko ci, którzy zostali zapoznani z Jego prawem i zasadami.

Ewangelia Jana 5:29: wymowne nawiązanie do Ks. Daniela

 

Jezus nawiązuje do końcowych słów z księgi Daniela 12:2:

A wielu z tych, którzy śpią w prochu ziemi, się zbudzi.
Jedni do życia wiecznego, drudzy zaś ku hańbie, ku wiecznej odrazie.

Ewangelia Jana 5:30: posłuszeństwo Bogu

Słowa Chrystusa jasno pokazują, że nie jest tą samą osobą, co Ojciec (nie jest również tym samym bytem/istotą, co rzekomo czyni z niego jednego Boga z Ojcem, wg terminologii trynitarnej). Ta sama osoba / byt nie może mieć woli, nad którą przedkłada inną wolę drugiej osoby, będącą tym samym Bogiem. Dla nieuprzedzonego czytelnika Ewangelii to jasny wniosek, jednak czytanie rozdziału przez okulary danej doktryny (por. -> komentarz do Jana 5:19) skutkuje przejściem do porządku dziennego nad takimi wersetami jak ten. Często przywoływana jedność Boga i Chrystusa (Jana 10:30), to jedność zamierzeń (więcej w tym tekście). Jezus podporządkowuje się woli Ojca, w przeciwieństwie do Pierwszego Człowieka (Adama). Podobnie jak on, Chrystus jest stworzony na obraz Boga (2 Koryntian 4:4: „Chrystus, który jest obrazem Boga.”), ale zamiast sięgać po owoc z drzewa, na drzewie umiera, będąc posłuszny Bogu aż do śmierci.

Ewangelia Jana 5:33: świadectwo Jana

Jezus nawiązuje do sytuacji odnotowanej w Jana 1:19:

A takie jest świadectwo Jana, gdy Żydzi posłali z Jerozolimy kapłanów i lewitów, aby go zapytali: Kim ty jesteś?

W kolejnych słowach przyznaje, że sam nie jest Chrystusem, ale idący za nim większy jest od niego. Nazywa go również Barankiem Bożym. 

Ewangelia Jana 5:35: Jan był lampą, my jesteśmy światłem

 

Słowo użyte na lampę λύχνος (lychnos) często występuje w kontekście, gdzie tłumaczone jest jako świeca (Mateusza 5:15: „Nie zapala się świecy i nie stawia jej pod naczyniem”). Pokazuje to tymczasowość misji Jana (wypalona świeca). Jezus mówi o sobie, że jest „światłem świata” (Jana 8:12), używając słowa „φῶς” (phos), które to światło wydaje również świeca, ale tylko przez pewien czas. Jednak światło Jezusa jest wieczne, bo pochodzi od Ojca, który jest światłem (1 Jana 1:5: „Bóg jest światłem, a ciemności w Nim nie ma żadnej”).

Bywa, że na podstawie tej analogii (Jana 8:12 vs 1 Jana 1:5) tworzone są następujące wnioski – słowo „phos” odnosi się do Jezusa i Boga, ergo Jezus jest Bogiem. Jednak ten sam wyraz zostaje zastosowany do wypełniających Boże słowa:

Wy jesteście światłością (phos) świata (Mateusza 5:14)

Dlatego należy pamiętać słowa Jana, który mówił, że „człowiek nie może otrzymać niczego, co by mu nie było dane z nieba” (czyli od Boga) (Jana 3:27) – podobnie Jezus, jak i my, wszystko otrzymujemy od Boga.

Ewangelia Jana 5:38: brak wiary tego pokolenia

 

Brak wiary w tego, którego Bóg posyła, znajduje swój pierwowzór w sytuacji z Mojżeszem, który wychodząc od Boga i przekazując Jego słowa, nie znalazł posłuchu wśród wielu ludzi z jego pokolenia, dlatego ci nie weszli do Ziemi Obiecanej.