Ziarnko gorczycy z przypowieści. Czy Jezus się mylił?

„Inną przypowieść im przedłożył: Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli. Jest ono najmniejsze ze wszystkich nasion, lecz gdy wyrośnie, jest większe od innych jarzyn i staje się drzewem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach.” (Mateusza 13:31-32)

Termin „ziarnko gorczycy” pojawia się w Biblii pięć razy i wszystkie wystąpienia znajdują się w Ewangeliach Nowego Testamentu jako część nauczania Jezusa. W trzech przypadkach jest on zastosowany w przypowieściach w celu nauczania, w pozostałych dwóch jako analogia do wiary. Przeciwnicy Biblii często próbują zdyskredytować Słowo Boże, mówiąc, ze Jezus pomylił się wypowiadając te słowa, nazywając ziarnko gorczycy najmniejszym ze wszystkich nasion. W związku z tym zarzucają Biblii przekłamanie. Wobec tego jak to jest z tym ziarnkiem gorczycy? Czy Jezus mógł się mylić, a może to w Biblii nastąpiło przekłamanie?

Ziarnko gorczycy z przypowieści: co mówi biologia

Ziarnko gorczycy z przypowieści

Prawdą jest, że nasiona gorczycy czarnej (Brassica nigra), gatunku występującego w dzisiejszym Izraelu, mają około 1,0 mm długości. Istnieje wiele roślin, takich jak begonie, petunie i piołun, które dziś mają mniejsze nasiona. Najmniejsze znane nasiono, które należy do gatunku orchidei klejnotowej (Anoectochilus imitans), mierzy zaledwie 0,05 mm, chociaż inne gatunki orchidei mają nasiona większe niż ziarno gorczycy. Przeciwnicy Biblii  jak i ewolucjoniści wskazują na tę pozorną niespójność w nauczaniu Jezusa i twierdzą, że nauka (w tym przypadku biologia) zadała kłam Biblii, jak i wskazują, że nie można brać Biblii dosłownie i na poważnie.

Przykładowo ewolucjoniści jak i wspomniani przeciwnicy Biblii zakładają, że rozmiary nasion, które obserwujemy obecnie, były takie same w przeszłości. Powołują się przy tym na tak zwany uniformitaryzm (zasada stosowana w naukach o Ziemi, rozpowszechniona zwłaszcza w XIX w., zgodnie z którą warunki środowiska geologicznego w przeszłości nie różniły się niczym od warunków współczesnych, a procesy wówczas działające miały taki sam charakter i natężenie, jak procesy zachodzące obecnie). Jednakże jest całkiem możliwe, że niektóre lub wszystkie rośliny o mniejszych nasionach nie zróżnicowały się jeszcze z gatunkami, które obserwujemy dzisiaj. Na przykład klejnotowe orchidee mogły nie rozgałęziać się od pierwotnie istniejącego rodzaju orchidei w momencie, gdy Jezus wygłosił swoje oświadczenie.

Nawet jeśli przypuścimy, że te mniejsze nasiona rozgałęziłyby się od podstawowego rodzaju orchidei, Żydzi nie byliby z nimi zaznajomieni, więc nie byłoby sensu, aby Jezus cytował je jako przykład. Jednak około 2000 lat, które upłynęły od życia Chrystusa, to z pewnością wystarczająco dużo czasu, aby nastąpiła dodatkowa specjacja (czyli proces tworzenia się nowych gatunków roślin) w obrębie rodzaju orchidei, biorąc pod uwagę szybkie jej tempo.

Jeśli specjacja jest szybka, to ewolucjoniści jak i przeciwnicy Biblii, nie mogą przyjąć uniformitarnych założeń. Twierdzenie to jest w takim przypadku ewidentnie fałszywe. Bez tych założeń, próby ewolucjonistów, by szydzić z Pisma Świętego, nie mają podstaw, ponieważ to, co obserwujemy dzisiaj, może nie być tym, co istniało w przeszłości. Jak na ironię, nawet ewolucjoniści przyznają, że specjacja może być szybka. Wiele badań wykazało szybkie tempo specjacji w wielu formach życia, od glonów po ryby i ssaki. Dr Mark Ungerer, który specjalizuje się w ewolucyjnej genetyce roślin, prowadził jedno z takich badań. Dr Ungerer i jego zespół zbadali, ile czasu zajmie pojawienie się nowego gatunku słonecznika i opublikowali swoje wyniki w 1998 roku.

„Wyniki tego porównania sugerują, że do stabilizacji genomu H. anomalus wymagane byłoby od 10 do 60 pokoleń rekombinacji” (źrodlo: Mark C. Ungerer, Stuart J. E. Baird, Jean Pan, and Loren H. Rieseberg. “Rapid Hybrid Speciation in Wild Sunflowers.” PNAS 95, no. 20 (wrzesień 29,1998 r.).

Badanie wykazało, że stworzenie stabilnego nowego gatunku słonecznika zajęło maksymalnie 60 pokoleń. Biorąc pod uwagę cykle życia dzikiego słonecznika, równałoby się to około 60 latom, chociaż badanie sugerowało, że możliwe jest zaledwie 10 lat. Mając na uwadze to szybkie tempo zmian, wiele gatunków roślin o mniejszych nasionach mogło powstać w ciągu ostatnich 2000 lat i dlatego nie istniało, gdy Jezus opowiedział przypowieść o ziarnku gorczycy. Tak więc ziarnko gorczycy mogło być najmniejszym ziarnem w czasach Jezusa. Jest to szczególnie prawdziwe, ponieważ kontekst przypowieści wydaje się wskazywać na nasiona zasiane na polu, a nie na każde istniejące ziarno, a większość rolników nie sieje przykładowo orchidei na polu nawet dzisiaj.

Ziarnko gorczycy z przypowieści: co mówi kontekst historyczny

Ale czy zostawiając biologię, można zrozumieć słowa Jezusa w prostszy sposób? Oczywiście!

W Palestynie nasiona gorczycy były używane obrazowo, gdy mówiono o bardzo małych rzeczach. Na przykład, kiedy Jezus nauczał o tym, jak najmniejsza ilość wiary może przynieść wielkie rezultaty, odnosił się do tej „wiary jako ziarnka gorczycy” (Mateusza 17:20). Ponieważ Żydzi byli bardzo zaznajomieni z ziarnkiem gorczycy, Jezus odnosił się do tego, co mogli zrozumieć i docenić. W swoim świecie, w którym żyli, sadzili i zbierali plony, rozumieli, że ziarno gorczycy było najmniejszym z nasion, które normalnie siali. A jednak może kiełkować, zakorzeniać się i rozkwitać, ostatecznie stając się krzewem o wysokości nawet do 305 cm.

Podobnie jak dziś moglibyśmy powiedzieć komuś: „wszyscy wiedzą, że dwa plus dwa to cztery”, Jezus powiedział swoim rozmówcom, że ziarnko gorczycy jest „najmniejszym ze wszystkich nasion”. Czy większość ludzi na Ziemi prawdopodobnie wie, że dwa plus dwa to cztery? Tak. Ale miliony niemowląt nie znają tego matematycznego faktu, podobnie jak wiele osób chorych psychicznie. Tak więc termin „wszyscy” byłby używany w ograniczonym znaczeniu. Podobnie, kiedy Jezus mówił o ziarnku gorczycy, mówił hiperbolicznie w ograniczonym sensie. Ziarnko gorczycy „było najmniejszym zwykle wysiewanym na polach żydowskich i było ziarenkiem bez wątpienia najbardziej rozpoznawalnym  wśród słuchaczy Jezusa.

A więc nasz Pan Jezus nie mógł się mylić! Nie myli się też Biblia.