Trójca [cytaty]

Jak doktryna Trójcy bywa postrzegana przez teologów naukowców i badaczy? Czy wiara w jednego Boga, który ma mieć troistą postać, jest bezkrytycznie akceptowana przez wszystkich? Oto lista cytatów, prezentujących poglądy z dala od dogmatu, który został wprowadzony w chrześcijaństwie po burzliwych dyskusjach pod koniec IV wieku.

Artykuł będzie systematycznie rozbudowany o nowe cytaty – zapraszamy do ponownych odwiedzin w przyszłości

Trójca [cytaty]:

Owen Barfield

Owen Barfield

(…) słowo „osoba”. Wywodzące się prawdopodobnie od etruskiego słowa, oznaczającego maskę aktora, słowo „persona” było używane przez przymskich ustawodawców na opisanie osobistych praw i obowiązków człowieka, które były definiowane zgodnie z jego osobistą pozycją życiową. Obecne znaczenie słowa jako indywidualnego człowieka jest w dużej mierze związane z faktem, że teologowie natrafili na nie, kiedy szukali jakiegoś terminu, który umożliwiłby potwierdzić im trójcę Boga bez przyznawania, że istnieje więcej niż jedna „substancja”.

Powyższy cytat jest o tyle ważny, bo właśnie rozróżnienie między trzema osobami boskimi a jednym Bogiem stanowi naczelny argument zwolenników Trójcy.

Sądzę, że dobrą analogią Trójcy jest mityczny pies, strzegący bram Hadesu, w mitologii greckiej, zwany Cerberem.

fot. Wiki / domena publiczna

William Lane Craig
[osobiście popierający Trójcę – red.]

Autor później zdystansował się od tych słów, mówiąc m.in.:

Teraz myślę, że pospieszyłem się, mówiąc, że [Cerber] jest analogią do Trójcy. Z pewnością istnieją analogiczne elementy w historii Cerbera, ale nie jest to kompletna i ostatecznie satysfakcjonująca analogia do Trójcy, jak wyjaśniam w „Podstawach Filozoficznych”. Jednak rzeczą w związku z tą ilustracją jest jednak to, że pomaga ona zastanowić się na tym, jak może istnieć trzyosobowa istota.

[źródło]

To cesarze byli tymi, którzy tak naprawdę określili chrześcijańską doktrynę. Definicja została potem włączona do systemu prawnego, tak więc ortodoksja była podtrzymywana przez zarówno prawo świeckie, jak i chrześcijańskie, a heretycy byli skazywani przez państwo. Na powtórzenie zasługuje to, jak radykalna była to zmiana i w jak ogromnym stopniu ograniczyło to życie intelektualne […] Istotą ortodoksji stała się naturalnie niceańska Trójca. O ile teza tej książki jest słuszna, ta doktryna mogła się stać ortodoksyjna jedynie dlatego, ponieważ została narzucona przez państwo

Charles Freeman „381. Heretics, Pagans and the Christian State” [więcej]

Shirley C. Guthrie "Christian Doctrine"

Shirley C. Guthrie „Christian Doctrine”

„Biblia nie naucza doktryny o Trójcy. Ani samo słowo „trójca”, ani taki języki jak „jeden-w-trzech”, „trzy-w-jednym”, jedna „esencja” (lub „substancja”) i trzy „osoby” nie są językiem Biblii.

(Shirley C. Guthrie „Christian Doctrine”. Louisville, KY: Westminster John Knox Press, 1994. s. 76-77.)

James Martineau: Koniec Boga-Trójcy

James Martineau

Rozpad mitologii jest nie mniej naturalnym procesem niż jej rozwój i jest rzeczywiście nieunikniony w momencie, kiedy odkrywamy, jak wzrosła (…) obiektywna rzeczywistość kultu trynitarnego nieuchronnie zanika w oczach tych, którzy znają kolejne etapy, w trakcie których organizm doktryny formował się: zobaczyć, jak powstała, oznacza wyczucie, jak się rozpadnie. -> czytaj resztę cytatu TUTAJ

James Martineau


Każdy, kto dysponuje podstawami zmysłu historycznego, musi przyznać, że doktryna Trójcy nie stanowiła części pierwotnego przesłania. Święty Paweł nie znał jej i nie byłby w stanie zrozumieć znaczenia terminów użytych w formule teologicznej, na którą ostatecznie zgodził się kościół.

W. R. Matthews, „God in Christian Experience”

Pinchas Lapide / fot. Wikimedia (CC BY-SA 3.0)

Pinchas Lapide / fot. Wikimedia (CC BY-SA 3.0)

W I wieku Bóg jest wciąż monoteistyczny w dobrym żydowskim stylu. W II wieku Bóg staje się dwoma osobami w jednej. Od III wieku Bóg stopniowo staje się troisty […]

Hans Küng ubolewa nad prawdziwym zmartwieniem wielu chrześcijan i usprawiedliwioną frustracją Żydów i Muzułmanów podczas usiłowań odnalezienia w Trójcy czystej wiary w jednego Boga.

Pinchas Lapide, ,,Jewish Monotheism and Christian Trinitarian Doctrine”

Pod koniec pierwszego i na przestrzeni drugiego wieku na chrześcijaństwo przeszło wielu uczonych, zarówno z judaizmu, jak i z pogaństwa. Do chrześcijańskich szkół teologicznych wnieśli swoje idee i frazeologię platońską, a szczególnie zapożyczenia z pism filozoficznych Filona. -> CZYTAJ CAŁY ARTYKYŁ

John McClintock, „Trinity” (Cyclopaedia of Biblical, Theological and Excclesiastical Literature)